این روزها اتفاقات عجیب در دنیا کم رخ نمیدهد؛ حتی اگر خبردار شویم که یک جایزه ادبی دو هفته از اعلام نام برنده، جایزه خود را پس گرفته است. دلیل آن را هم خیلی واضح و روشن بیان کردهاند؛ نویسندهای که جایزه را برده بود، عضو جنبش تحریم رژیم صهیونیستی بوده است.
جایزه نلی زاکس نویسنده پاکستانی را بهخاطر فعالیت علیه اسرائیل از دریافت جایزه محروم کرد
روزنامه ایندیپندنت روز گذشته خبر داد که جایزه ادبی
«نلی زاکس» که به نام شاعر آلمانی برنده نوبل برگزار میشود، امسال «کامیلا شمسی» نویسنده بریتانیایی-پاکستانی را بهعنوان برنده نهایی خود اعلام کرده بود اما پس از چند روز و در تصمیمی عجیب، هیات داوران آلمانی این جایزه ادبی اعلام کرد به سبب نقش این نویسنده در بایکوت اسرائیل و فعالیتهایش در حمایت از مردم فلسطین از تصمیم خود صرف نظر کرده و جایزه ۱۵ هزار یورویی را به این نویسنده نخواهد داد. هیات داوران جایزه
«نلی زاکس» دو هفته پیش «کامیلا شمسی» را برنده نهایی خود اعلام کرده و او را بهعنوان نویسندهای توصیف کرده بود که میان جوامع پیوند برقرار میکند، اما زمانی که از فعالیتهای سیاسی او باخبر شده، زیر رأی اولیه خود زده است. وجه طنز ماجرا این است که برگزارکنندکان این جایزه مدعی هستند جایزهشان در بزرگداشت «رواداری و آشتی» اهدا میشود؛ اما برخلاف توصیفات اولیه خود فقط بهدلیل فعالیتهای این نویسنده علیه آپارتاید صهیونیسم، وی را از دریافت این جایزه محروم کردند. کاملیا شمسی در واکنش به این اقدام هیات داوران گفت: باعث ناراحتی بسیار است که هیات داوران مجبور میشود جایزه را از نویسندهای پس بگیرد که آزادی بیان و آزادی وجدان را پیشه کرده است.
نگاهی به جایزه ادبی نلی زاکس
نلی زاکس، شاعری یهودی آلمانی بود که در سال 1966 به همراه یک شاعر صهیونیست برنده جایزه نوبل شد. در زندگینامه وی آمده است که در سال 1940 میلادی از دست نازیها به سوئد گریخت و در آنجا اشعاری سرود و البته در سایر آثارش نیز به مصائب یهودیان میپردازد. نلی زاکس، نویسنده و شاعر برجسته آلمان در قرنهای 19 و 20 است که این جایزه ادبی به نام وی نیز نامگذاری شده و خود او نخستین برنده آن بود. این جایزه، از سال 1961 هر دو سال یکبار از سوی شهر دورتموند اهدا میشود. نورمن مانئا، مارگارت اتوود، پر اولو انکوییست، کریستا ولف و بختیار علی از برندگان پیشین این جایزه هستند. بنا بر اعلام، جایزه ادبی «نلی زاکس» به نویسندگانی تعلق میگیرد که در جهت ایجاد و بهبود ارتباط فرهنگی میان افراد فعالیت میکنند اما خود به دلایل واهی از اهدای جایزه به نویسنده برگزیده خودشان شانه خالی کردند.
نویسنده پرجایزه
کامیلا شمسی متولد ۱۳ اوت ۱۹۷۳، نویسنده اهل پاکستان - بریتانیاست. وی در کراچی متولد و از همیلتون کالج در رشته نویسندگی خلاق فارغالتحصیل شده است. او کارشناسی در رشته هنرهای زیبا را از دانشگاه ماساچوست اهرست دریافت کرده و اکنون در لندن و پاکستان زندگی میکند. نخستین کتاب وی با عنوان «در شهر کنار دریا» سال ۱۹۹۸منتشر شد و به فهرست اولیه جایزه جان لولین ریس راه یافت و برای آن موفق به کسب جایزه نخستوزیر در ادبیات در پاکستان شد. دومین رمانش «نمک و زعفران» در سال ۲۰۰۰ منتشر و او به عنوان یکی از ۲۱ نویسنده منتخب اورنج در قرن ۲۱ انتخاب شد. سومین رمانش «آیات شکسته» در سال ۲۰۰۵ بار دیگر نامزد جایزه جان لولین ریس شد او با این کتاب و کتاب قبلیاش موفق به کسب جایزه پاتراس بخاری آکادمی ادبیات در پاکستان شد. رمان بعدی او «سایههای سوخته» به فهرست نهایی جایزه اورنج راه یافت و جایزه کتاب آنیسفیلد-وولف را دریافت کرد. «یک خدا در هر سنگ» نیز از فینالیستهای جایزه والتر اسکات ۲۰۱۵ و جایزه بیلیس زنان شده و دیگر رمان او با عنوان «آتش خانه» از نامزدهای بوکر ۲۰۱۷ شد. این نویسنده در سال 2018 هم با کتاب «آتش خانگی» به عنوان برنده جایزه 30 هزار پوندی جایزه ادبیات داستانی زنان معرفی شد.