خانه آثار اسلامی کویت با بیش از ۳۰ هزار اثر هنری تاریخی از چین گرفته تا اسپانیا، گنجینه‌ای ارزشمند از آثار هنری اسلامی است و از این مرکز به عنوان شریکی تأثیرگذار در غنای فرهنگ در جهان یاد می‌شود.
خانه آثار اسلامی کویت؛ شریکی تأثیرگذار در غنای فرهنگ ملت‌های جهان
به گزارش الأمه:
خانه آثار اسلامی کویت(به عربی دار الآثار الإسلامیة» در سال ۱۹۸۳ میلادی با هدف به نمایش گذاشتن مجموعه‌ای نادر و کمیاب از آثار هنر اسلامی مربوط به دوره‌ها و مناطق مختلف اسلامی افتتاح شد.
این مرکز با نگهداری ۳۰ هزار اثر هنری گرانبها و نادر، نقش مهمی در آگاهی‌بخشی فرهنگی و تاریخی داشته است.
آثاری که در خانه آثار اسلامی کویت نگهداری می‌شود با چینشی تاریخی و بر اساس قدمت، ارتباط تمدنی میان دوره‌های مختلف اسلامی را به تصویر می‌کشد و از این مرکز به عنوان شریکی تأثیرگذار در غنای فرهنگ در جهان یاد می‌شود.
خبرگزاری رسمی کویت(کونا) در گزارشی با عنوان «دارالآثار الاسلامیة بالکویت..شریک فاعل فی ثقافة العالم: خانه آثار اسلامی کویت؛ شریکی تأثیرگذار در فرهنگ جهان» به بررسی آثار و محتویات این مرکز و نقش آن در ترویج آگاهی‌بخشی تاریخی و فرهنگی در کویت، کشورهای حوزه خلیج فارس و جوامع غربی پرداخته است.
نمایی از ساختمان خانه آثار اسلامی کویت
در این گزارش آمده است: «آگاهی‌بخشی فرهنگی، تمدنی و انسانی و تبیین نوآوریهای کشورهای مسلمان در طول دوران‌های گوناگون از مهم‌ترین اهداف تأسیس این مرکز بوده و خانه آثار اسلامی کویت از زمان تأسیس شریکی تأثیرگذار در غنای فرهنگ در جهان بوده است.
خانه آثار اسلامی کویت، یک نهضت فرهنگی گسترده ایجاد کرد که شامل برگزاری نمایشگاه‌ها هنری در داخل و خارج کویت، تشکیل نخستین گروه کشف آثار باستانی در «بهنسا»(منطقه‌ای تاریخی در مصر)، برپایی سمینارها و سخنرانی‌های متعدد و همیچنین انتشار مطبوعات مختلف است.
تاریخچه تأسیس
این مرکز در سال ۱۹۸۳ میلادی با هدف نگهداری کلکسیون تاریخی «الصباح» متعلق به «شیخ ناصر صباح الاحمد الجابر الصباح»(معاون اول نخست‌وزیر و وزیر کنونی دفاع کویت) و همسرش «حصة صباح السالم الصباح» به‌عنوان بخشی از موزه ملی کویت تأسیس شد.
این مجموعه متشکل از ۳۰ هزار اثر هنری متعلق به کشورهای جهان از چین تا اندلس و مربوط به دوره‌های مختلف از قرن دوم تا سیزدهم هجری است. این آثار شامل نسخ خطی ارزشمند، ابزار آلات علمی، ظروف چینی، شیشه‌ای، معدنی، سنگ‌های گرانبها و جواهرات است و آثار مربوط به معماری، انواع پارچه، فرش، پول و... از دیگر آثاری است که در این مرکز به نمایش گذاشته شده است.
فعالیت‌های فرهنگی
این مرکز از زمان تأسیس تاکنون از یک مؤسسه داخلی به یک مؤسسه فرهنگی جهانی تبدیل شده و فعالیت‌های متنوعی در آن انجام می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به برگزاری دوره‌های فرهنگی، شب‌های موسیقی، سمینارها و کارگاه های هنری، و برنامه‌های ویژه کودکان اشاره کرد.
برپایی کنسرت‌های موسیقی، انتشار فصلنامه‌هایی برای گزارش فعالیت‌های مرکز، برپایی اردوهای فرهنگی، برگزاری نمایشگاه‌های سیار، برنامه‌های آموزشی، برنامه‌های پژوهشی، دوره‌های آموزشی ترمیم آثار باستانی، کمک به اجرای طرحهای پژوهشی در کشف آثار باستانی، انجام حفاریها در خاورمیانه و مشارکت در نمایشگاه‌های اروپا، آسیا و آمریکای شمالی و برگزاری سمینارهای متعدد از جمله فعالیت‌های خانه آثار اسلامی کویت است.
این مرکز همچنین، دارای کتابخانه‌ای تخصصی مشتمل بر هشت هزار کتاب نادر و کمیاب مربوط به قرن ۱۹ میلادی است و پژوهش‌هایی در حوزه هنر و تمدن اسلامی در این مرکز منتشر می‌شود.
سفر به ایران
از ۲۵ فروردين تا ۶ ارديبهشت سال ۹۴ هيئتی ۴۰ نفره از اعضای خانه آثار اسلامی کویت با هماهنگی رايزنی فرهنگی ايران در اين كشور، با حضور در كشورمان از شهرهای يزد، اصفهان، شيراز و تهران، ديدن كردند.
اين هيئت كه با هزينه شخصی خود در ايران حضور يافتند، نخستین و بزرگ‌ترين هيئت علمی تخصصی بود كه به منظور مطالعات علمی و پژوهشی و بازديد از اماكن باستانی، راهی ايران شده بودند.
غارت آثار از سوی عراق
در سپتامبر سال ۱۹۹۰ میلادی شش هفته پس از حمله صدام به کویت، عملیات جمع‌آوری همه گنجینه‌های ملی از موزه‌های مختلف کویت و خانه آثار اسلامی این کشور آغاز شد و این آثار از موزه ملی به همراه مجموعه‌هایی از هنر معاصر و مجموعه الصباح به بغداد و موزه عراق منتقل شد.
این انتقال شامل همه محتویات موزه ملی کویت و کتاب‌های موجود در خانه آثار اسلامی غیر از درب چوبی شهر فاس که قدمت آن به قرن ۱۴ باز می‌گشت و انتقال آن سخت بود، می‌شد. درب فاس نیز پس از آتش زدن موزه به دست ارتش عراق در فوریه ۱۹۹۱ از بین رفت.
براساس مصوبه سازمان ملل متحد که موجب پایان دادن به جنگ خلیج فارس شد، دولت عراق با بازگرداندن آثاری که در طول جنگ به غارت برده شده بود، موافقت کرد و هیئتی از کارشناسان برای بازپس گرفتن این آثار اعزام شدند، این هیأت مشتمل بر دو نماینده از سازمان ملل متحد، کیتی مارش، نماینده مجموعه الصباح، «مانوئل کین» دبیر این مجموعه، کریستی نورمن، کارشناس بازسازی، «رابرت اسکلتون»، دبیر سابق بخش هنر هندی در موزه ویکتوریا و آلبرت بود.
مذاکرات این هیئت هنری و کارشناسان موزه عراق با نظارت و وساطت نماینده سازمان ملل متحد هفت هفته طول کشید و این هیئت تعداد زیادی از این آثار را که از تعلق آنها به خانه آثار اسلامی کویت اثبات شده بود، یافته و وضعیت آنها در زمان بازگرداندن را ثبت کرد.
بدین ترتیب بیشتر این آثار بازگردانده شد، اما بسیاری از آنها آسیب دیده بود و برخی از آنها غیر قابل اصلاح بود علاوه بر آن ۵۰ قطعه در لیست آثار مفقود قرار گرفت.
در تابستان ۲۰۰۱ میلادی، شورای ملی فرهنگ، هنر و ادبیات کویت با همکاری این مرکز، کارشناسانی را برای ارائه طرحهایی به منظور بازسازی ساختمان این مرکز و توسعه محیط خارجی آن به کار گرفتند و بدین ترتیب ساختمانی جدید تأسیس شد تا در آینده آزمایشگاهی برای ترمیم و محلی برای نگهداری کلکسیون‌ها بوده و مورد استفاده علاقمندان قرار گیرد.
منبع: ایکنا
