محمد العباس: «توییتر» تبدیل به یک جنگل شدهاست که یک سری آدمهای عقب افتاده در آن زندگی میکنند که تلاش میکنند ما را به دوران انسانهای اولیه بازگردانند.
منتقد سعودی:
«طوفان» شبکههای اجتماعی ما را درنوردید
به گزارش الأمه:
محمد العباس، منتقد سعودی، هیچ وقت از مبارزه خود جهت ایجاد یک فضای فرهنگی که منجر به یک واقعیت بهتر میشود، خسته نمیشود. وی در طی دو دهه تلاش کردهاست تا دستاوردهای خلاقانه عناصر ابتکار را بستر سازی کند. وی در سالهای اخیر، به جنگ فضای مجازی رفتهاست، وی معتقد است این فضا در آگاهی فرهنگی تأثیر منفی میگذارد، و آخرین ابزار ارتباطات فرهنگی برای تحریف آگاهی مردم و حاکمیت پوچی، استفاده میشود.
محمد العباس نویسنده حوزه ادبیات و منتقد سعودی است که سی سال با حضور فکری و مطالعات انتقادی خود عرصه فرهنگی را غنی کرد. وی از اهل دمام در شرق کشور سعودی است.
این نویسنده پرکار که تاکنون آثاری همچون «قصیدتنا النثریه»، «ضد الذاکره: شعریه قصیده النثر»، «سادنات القمر: سرانیه النص الشعری الأنثوی»، «نهایه التاریخ الشفوی»، «کتابه الغیاب: بطاقات مکابده لودیع سعاده»، «مدینه الحیاه: جدل فی الفضاء الثقافی للروایه فی السعودیه»، «سقوط التابو: الروایه السیاسیه فی السعودیه» و «صنع فی السعودیه» منتشر کرده، اخیراً کتاب «تویتر مسرح القسوه» (توییتر فضایی برای خشونت) توسط انتشارات «میلاد» به چاپ رسید.
العباس در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است که فرهنگ گامی برای متمدن شدن است، اما اکنون قدرت تأثیر خود در زیبایی شناختی، فکری و رفتاری در جوامع را از دست دادهاست که با یک سری فرهیخته خود برتر مملو شدهاست.
وی گفت: «ما همچنان شناخت درستی از مفهوم شهروندی نداریم و از گسترش نژادپرستی، فرقه گرایی و سایر معضلات دیگر رنج میبریم که نیاز به حضور یک متخصص فرهنگی واجد شرایط برای رسیدگی به این معضلات را داریم».
عرصه فرهنگ
العباس بر این باور است که اگر فرهنگ برای متمدن شدن به کار گرفته نشود و در تأثیر مثبت رفتار و کردار و تفکر و گفتار ما استفاده نشود، هرگونه ادعایی در زمینه فرهنگ فرامحلی و ورود به دهکده جهانی کاملاً باور غلط و توهمآمیز است.
وی بیان میکند که ورود هنرها به زندگی فرهنگی مردم، تا کنون هیچ تأثیر بر آنها نداشتهاست چراکه هنر در درجه اول یک نوع تولید است و بدین منظور ما باید فرهنگ عامه را فعالتر کرده و بالا ببریم.
هیولاهای فضای مجازی
این نویسنده به سخن اومبرتو اکو فیلسوف ایتالیایی اعتقاد دارد که میگوید: «شبکههای ارتباط جمعی به انبوه احمقان اجازه سخن داده که گویی اندیشمند هستند». وی کتاب آلن دونو «سیستم پوچی» را قبول دارد، که مفهوم پوچی را ناشی از هرج و مرج نا مفهوم میداند که در آن فرهیختگان بر اثر عوامل اقتصادی، روانی و سیاسی در قبال یک سری آدمهایی با ظاهر فریبنده، عقبنشینی میکنند.
وی در کتاب جدید خود «تویتر فضایی برای خشونت» با قلم نقاد برخی از فصلهای آن مانند «مَد پارتی تویتری»، «بربرهای تویتر» و «پرسشنامههای تهاجمی» میگوید: «این کتاب یک آزمایش تشخیصی در یک واقعیت ترسناک در تمام سطوح فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اخلاقی است به همین منظور این کتاب لحن شدیدی علیه فضای تویتربازها دارد.
نخبههای فرهنگی
این منتقد ادبیات بر این باور است که جوانان میتوانند نقش به سزایی در ایجاد یک فرهنگ بدون وابستگی به قید و بندهای گذشته و آداب و روسوم وراثتی داشته باشند، میتوان بر جوانان به عنوان یک پروژه تولید فرهنگ به دور از خود برتر بینی در جامعه، سرمایهگذاری کرد.
آگاهی فردی عاملی پیشران برای پالودن معنای اثر بخشی و امکانسنجی آزادی در زمینه احساس جمعی است، به همین منظور جوانان یک نقش اصلی به عنوان فعالان فرهنگی و سپس نخبه فرهنگی را میتوانند بازی کنند.
نقش فرهیخته
او همچنین بر این باور است: آدمهای فرهیخته کنونی، تحت تأثیر سلطه دینی و آثار اجتماعی درآمدند و با این سقف کوتاه تعریفی، دیگر نمیتوان شخصیتهای فرهیخته را به دور از این مؤسسات فرهنگی جستجو کرد؛ و هر آنکه بخواهد با واقعیت کنونی مبارزه کند و جامعه را متحول کند مسیری جز پس زدن، تکفیر و آزار و اذیت نخواهد داشت.
منبع: شرق الاوسط