بسیاری از خانوادههای مسلمان اسامی فرزندان خود را بر پایه جهتدهی فکری، الگوهای دینی و توصیه پیشوایان انتخاب میکنند که ریشه در اعتقادات مذهبی دارد.
نامگذاری کودکان مسلمان هندی بر پایه سمبلها و شخصیتهای دینی
به گزارش الأمه:
زیباترین نامها با ترکیبی از اسامی و القاب حضرت فاطمه زهرا(س) میان مسلمانان هندوستان و با زبان فارسی، یکی از مظاهر فرهنگی هر ملت و انعکاسدهنده اندیشه، فرهنگ و گرایش دینی، فرهنگی و تمدنی آنان است که عبارتاند از نظام نامگذاری برای فرزندان خود. در این فرایند مؤلفههای مختلف معنوی و اعتقادی و حتی مظاهر مادی و طبیعی بر انتخاب نام برای فرزند تأثیرگذار است.
یکی از مهمترین این مؤلفهها و عوامل دخیل در انتخاب نام، اعتقادات دینی و باورهای مذهبی است؛ اسامی که با بینش و گرایش دینی انتخاب میشوند، برخاسته از سمبلها و نامهای کتاب مقدس، پیامبران و یا مرتبط با شخصیتهای الگو در دین هستند.
از مهمترین آثار این رویکرد در انتخاب نام برای فرزندان، جهتدهی فکری، رفتاری و شخصیتی اعضای خانواده و تقویت باورهای دینی از طریق ارائه الگوهای مثبت برای فرزندان است و به همین دلیل یکی از توصیههای تربیتی پیشوایان دینی به جامعه مسلمان، انتخاب نام نیکو برای فرزندان است.
با مطالعه میدانی انجام شده در کشور هندوستان درباره نامگذاری فرزندان، میتوان به این نکته اصولی پی برد که فرهنگ مسلمانان هند برای نامگذاری دختران از همین قاعده پیروی میکند و در صدر اسامی منتخب برای دختران مسلمان به ویژه شیعه هند، اسامی حضرت فاطمه(س) و القاب و صفات ایشان به چشم میخورد.
بر این اساس بسیاری از والدین نام فاطمه و سایر اسامی و القاب آن حضرت را به صورت ترکیبی و تکاسمی برای فرزندان خود انتخاب میکنند که میتوان این اسامی را به چند دسته تقسیم کرد.
از نکات قابل توجه در این نامها، کاربرد وسیع واژههای فارسی در آنهاست؛ ذوق و هنر مردم فارسیدوست هند به علاوه زیبایی و لطافت زبان فارسی، ترکیبهای بسیار زیبایی را به وجود آورده که میتواند برای بسیاری از خانوادههای ایرانی نیز قابل استفاده باشد .
گروه اول نامهایی هستند که در میان این اسامی، نامهای تکبخشی و غیرترکیبی با ریشههای قرآنی نیز وجود دارد که با الهام از آیاتی از قرآن که به اهل بیت پیامبر(ص) و یا به صورت مستقیم به حضرت فاطمه(س) اشاره دارد انتخاب شده است؛ همانند کوثر (اشاره به سوره کوثر) و «انّما» اشاره به آیه تطهیر «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ».
گروه دوم اسامی که خانوادههای مسلمان هندی برای دختران خود برگزیدهاند به صورت ترکیبی است که گروهی از این اسامی ترکیبی از نام فاطمه و زهرا با مفاهیم و نامهای قرآنی است، مانند «انّما زهرا»، تطهیر فاطمه، تنزیل فاطمه، کوثر فاطمه، نشرح فاطمه (اشاره به سوره انشراح)، نبأ زهرا، بشری زهرا، فردوس فاطمه، تسنیم فاطمه و اسرا فاطمه.
در گروه سوم، دسته دیگری از اسامی هستند که از ویژگیها، صفات اخلاقی معنوی و فضائل حضرت فاطمه(س) گرفته شدهاند که با هدف برجسته کردن موضوع، الگو بودن سیره آن حضرت و تشویق به الگوگیری از آن بانوی بزرگ اسلام در ظاهر و باطن، سیرت و صورت و کسب شباهت و نزدیک شدن به شخصیت ایشان است، مانند: رهنما فاطمه، القا فاطمه، شبیه زهرا، رخسار فاطمه، سیرت فاطمه، صورت فاطمه، مونس فاطمه، قریب زهرا، دانش زهرا، انعم فاطمه، صابرین فاطمه، عاطفه فاطمه، تهذیب فاطمه، عفاف زهرا و عصمت زهرا.
در گروه چهارم، دسته دیگری از اسمای ترکیبی از نام فاطمه یا زهرا با القاب آن بانوی بزرگ اسلام دیده میشود مانند: رضیه فاطمه، مرضیه زهرا، طیبه فاطمه، راضیه فاطمه، مبارکه زهرا، نفیسه فاطمه، ریحانه فاطمه، سیده فاطمه (اشاره به حدیث نبوی (فاطمه سیده نساء العالمین است)، عترت فاطمه و مرضیه بانو.
گروه پنجم به دیگر نامهای ترکیبی که برای دختران مسلمان در هند انتخاب شده است اشاره میکند که میتوان از ترکیب اسم مقدس فاطمه با نام گلها و سایر سمبلهایی که به نوعی تداعیکننده زیباییهای مادی و معنوی در زندگی انسان هستند یاد کرد مانند: ترنم فاطمه، خوشبو فاطمه، غنچه فاطمه، گل زهرا، شکفته زهرا، شکوفه زهرا، گلشن فاطمه، نهال زهرا، عنبرین زهرا، نرجس زهرا، شب ناز فاطمه، شبنم فاطمه، یاسمین فاطمه، گلستان فاطمه، گلناز فاطمه و سوسن فاطمه.
در گروه دیگری از نامها میتوان به ترکیب نام فاطمه یا زهرا با مفاهیم و واژههای دارای بار مثبت و مسرتبخش اشاره کرد که گروه دیگری از اسامی مورد علاقه خانوادهها برای دختران در هند را تشکیل میدهد، مانند نشاط فاطمه، شاداب فاطمه، تبسم فاطمه، مسرت زهرا، سرور فاطمه، فرحینه فاطمه، نگار فاطمه، نازش فاطمه، نور فاطمه، آفتاب فاطمه، روشنی فاطمه، مهتاب زهرا، بهشت زهرا، آفرین زهرا، شمع زهرا، نوازش فاطمه، صدف فاطمه، فاطمه انجم، کهکشان فاطمه، عروج فاطمه و شریعت فاطمه.
در گروه هفتم، نوع دیگری از اسامی بیانکننده مرتبه و جایگاه حضرت زهرا و همچنین بیان ارادت قلبی و اظهار اشتیاق، تواضع و خدمتگزاری به ساحت با عظمت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است مانند: مرتبه زهرا، رفعت زهرا، عظمت زهرا، اشتیاق فاطمه، مهر فاطمه، کنیز فاطمه، احترام فاطمه و حبیبه فاطمه.
در میان اسامی مذهبی مورد علاقه خانوادههای مسلمان هندی برای دختران، گروه هشتمی وجود دارد که میتوان نامهایی را در آن مشاهده کرد که به یکی از مفاهیم متعالی از اصول اعتقادی و معارف اسلامی اشاره دارد مانند توحیده ابراهیم، صائمه بانو، عرفانه زهرا، صادقه بانو و زاهده خاتون.
و گروه نهم به برخی از اسامی فرزندان در هند که یادآور وقایع مهم و برجسته تاریخی است و به نحوی با اهل بیت(ع) یا حضرت فاطمه زهرا(س) مرتبط است اختصاص دارد مانند فدک زهرا.
یادداشت از حجتالاسلام محمدرضا صالح، نماینده جامعه المصطفی(ص) العالمیه در هند
منبع: ایکنا