تمدن ایرانی پس از ظهور اسلام در ساخت تمدن اسلامی و حفظ و گسترش میراث اهل سنت و شیعه نقش عمده ای داشته است. به گونه ای که از طریق برخی از ایرانی ها میراث اهل سنت به شبه قاره، آسیای میانه، خاور دور و غرب چین راه یافت.

نقش اهل سنت در دیپلماسی عمومی ایران

به گزارش الأمه:

مفسر قرآن زمخشری، شاخص محدثین بخاری و مسلم، «ابوحنیفه»، استاد نحو «سیبویه»، «فیروزآبادی» صاحب قاموس المحیط، غزالی، رازی، ابن رشد و... همگی از مفاخر تمدنی ایران هستند. و بر همین مبنا تاریخ ایران از سال های گذشته با بزرگان اهل سنت عجین بوده است.

تصویری که از اهل سنت ایران در رسانه های مجازی منطقه و جهان پمپاژ می شود، یک اقلیت محروم از حقوق اولیه و منفعل است. حال آن که به رغم وجود کاستی ها با توجه به ظرفیت های بالقوه، بدون شک بر اساس شاخص ها در زمینه هایی همچون بهداشت، آموزش و دسترسی به زیرساخت ها سطح رفاه اهل سنت ایران نسبت به قومیت های مشابه در کشورهای همجوار مانند پاکستان، افغانستان، کردستان عراق، ترکمنستان و... غیر قابل مقایسه است.

بر اساس اصل ۱۲ قانون اساسی، با فرض این که در برخی از مناطق کشور، پیروان یکی از مذاهب اسلامی اکثریت ساکنان را تشکیل می دهند، قانون اساسی مقررات محلی را در حدود اختیارات شوراها در چارچوب موازین اسلامی و قوانین کشور به آنان واگذار کرده است.

امروز در تمامی مناطق با اکثریت اهل سنت، دادگاه های محلی، شوراهای شهر و شهرداری ها توسط اهل سنت اداره می شود و برنامه ریزی ها در سطح محلی انجام می گیرد. بیش از ۱۵ هزار مسجد اهل سنت در ایران وجود دارد. مساجد و خیابان های زیادی به نام صحابه، بزرگان اهل سنت در ایران نامگذاری شده است. برای مثال علی هاشم خبرنگارلبنانی یک گزارش کوتاه خبری در این مورد تولید کرده و در صفحات اجتماعی خود به اشتراک گذاشت که نظرات تعجب برانگیز مخاطبان را که دائما در معرض اخبار منفی بودند در پی داشته است.

با این حال در فضای مجازی در قبال اتفاقات مثبت فراوان و در مقابل موج گسترده اخبار منفی، تنها اقدام شاخص یک مستند از حضور یک خبرنگار مصری در شهرهای اهل سنت در یوتیوب است که نزدیک ۲ میلیون بار به زبان های مختلف دیده شده است. با جست وجوهای بیشتر نتیجه خاصی به دست نمی آید و اگر هم محتوای رسانه ای مناسبی تولید شده باشد توزیع مناسبی در بستر وب پیدا نکرده است.

دست اندرکاران دیپلماسی عمومی باید شرایط شناسایی و برندسازی از شخصیت های دینی و اندیشمند اهل سنت ایرانی به زبان های انگلیسی، عربی و زبان هایی از قبیل اردو، ترکمنی، کردی و ترکی در شبکه های اجتماعی را فراهم کنند. این افراد می توانند در مقابل وقایع مختلف و شبهه افکنی های جریانات وهابی موضعگیری و جریان سازی کنند.

امروزه بخش عمده ای از میراث تمدن اصیل ایرانی توسط اقوام کرد، بلوچ، ترکمن، خراسانی و... با مذهب اهل سنت حفظ شده است. فعالیت های تشکل های مردم نهاد و شخصیت های علمی، فرهنگی و هنری... با مذهب اهل سنت بایستی به صورت هدفمند در فضای مجازی به زبان های مختلف بازنشر شده و پشتیبانی شود. درک این موضوع در شرایط امروز بسیار راهبردی است که میراث فرهنگی تمدنی و رفتار صلح جویانه اهل سنت ایران که نقش بی بدیلی در گسترش صلح آمیز دین اسلام در طول تاریخ داشته اند، بزرگ ترین خطر برای تفکر افراطی وهابی است. این نکته ای است که دست اندرکاران در کشور ما باید اهمیت آن را درک کرده و برای بهره گیری از آن در رسانه های مجازی برنامه ریزی داشته باشند.

محمد ولوی