قبل از سفر به عراق نام دو بازار کتاب را گوشه ذهن مان قرار داده ایم الحویش و شارع المتنبی تا شاید در میان دیدارها و جلسات فرصتی برای بازدید از این دو بازار کتاب رخ دهد.
گزارش اختصاصی الامه / نگاهی به بازار فروش کتاب در عراق
کتب چهره های علمی و دینی انقلابی و متاخر ایران دیده نمی شود/ رمان ها پرفروش هستند
به گزارش الأمه:
قبل از سفر به عراق نام دو بازار کتاب را گوشه ذهن مان قرار داده ایم تا شاید در میان دیدارها و جلسات فرصتی برای بازدید از این دو بازار کتاب رخ دهد.
* الحویش مملو از کتب حوزوی
یکی بازار کتاب الحویش در نجف است روبروی باب القبله امیر المومنین(ع) که نام رسمی اما غیرمعروفش بازار کتاب جواهری است که یکی از شاعران معروف عراقی است و دیگری بازار المتنبی در شارع المتنبی بغداد است که آن هم از قضا نام یکی از شعرای عراقی است؛ گویا شعرا اثر بزرگی بر مردم عراق گذاشته اند.
این بازار با توجه به جو حوزوی نجف و نزدیکی به مدارس علمیه نجف اشرف و بیوت علما و مراجع پر است از کتاب هایی که به درد طلاب علوم دینی بخورد حال کتاب های فقهی باشد یا کتاب های تفسیری و یا حتی برخی کتاب های اجتماعی برآمده از متون دینی اما به ندرت می توان کتاب ادبی، رمان یا شعر در این بازار پیدا کرد.
البته هستند کتاب هایی که به مسائل سیاسی و تاریخی پرداخته اند و یا سعی کرده اند به شبهات دشمنان اسلام پاسخ دینی و منطقی بدهند اما در این بین کتاب فرزندان مراجع عراق از جمله کتب فرزندان آیت الله سیستانی از جمله سیدمحمدباقر سیستانی و همچنین سیدمرتضی شیرازی فرزند سیدحسین شیرازی دیده می شود.
اما شارع المتنبی عراق خیلی وسیع تر و گسترده تر و صد البته متنوع تر از سوق الحویش است و هم دستفروشان و هم ناشران در کنار هم کتاب های خود را می فروشند و البته این روزها در آستانه سال نوی مدارس بازار لوازم التحریر داغ است و گویا جشنواره فروش در این خیابان برپاست.
البته می گویند جمعه ها در این خیابان و محیط اطراف آن فقط هنرمندان و نویسندگان و شاعران جمع می شوند و هر کس هر چه می خواهد تلخ یا شیرین می گوید و می سراید و می نوازد.
* فروش خوب «آقای سفیر»
چندین فروشگاه معروف از جمله نشر معروف رافدین در این بین دیده می شوند در این خیابان کتاب های متعددی دیده می شود از کتاب های عرفان شرقی و هندی اوشو تا مجموعه کتاب های نصر حامد ابوزید چهره روشنفکر مصری
در میان کتاب ها که غور می کنی کتاب های ایرانی هم می بینی، کتاب های دکتر شریعتی بیشتر از همه به چشم می خورد و حتی دست فروشان نیز ترجمه کتاب های او را می فروشند اما کتاب های شهید مطهری اگر چه در این خیابان دیده نمی شود اما در بازار کتاب کاظمین آنها را هم دیده ایم.
از دیگر کتاب ها از ایرانی ها مجموعه کتاب های مصطفی ملکیان است که دیده می شود و تک و توک کتاب هایی از دیگر نویسنده های ایرانی از جمله مسعود اسدالهی درباره حزب الله یا کتابی درباره حاج قاسم سلیمانی و یا کتاب «آقای وزیر» درباره محمدجواد ظریف که اتفاقا این کتاب آخر را نشر رافدین در ویترین خود قرار داده و فروشنده می گوید فروش ش خوب است.
از چهره های علمی و دینی متاخر انقلابی کتابی دیده نمی شود حتی از چهره های سینمایی چون شهید آوینی اما در میانه کتاب ها چشم مان به کتاب «نوشتن با دوربین» درباره ابراهیم گلستان می خورد.
درباره ایران دیگران هم کتاب نوشته اند و در این بازار وجود دارد، مجموعه ای از نگاه های تاریخی مطالعاتی درباره دوران پهلوی و یا نگاهی به دوران مصدق نوشته هما کاتوزیان یا خاطرات فرح دیبا و حتی کتاب های ضدایرانی مثل «بعث شیعی» با نگاهی به حضور ایران در سوریه یا کتابی به نام «ایران گذار از انقلاب به دولت» نوشته امل حماده در این بین دیده می شود.
از ایران که بگذریم همه جور کتاب دیگری در این خیابان یافت می شود از رمان های ترجمه شده از انگلیسی به عربی تا رمان های عربی درباره مسائل مختلف؛ مانند رمانی درباره خلیفه دوم یا رمانی با عنوان «عذراء سنجار» نوشته «وارد بدر السالم» درباره حادثه حمله به ایزدیان عراق توسط داعش یا رمان «خداحافظ ای وطن زیبایم» که ترجمه رمانی ترکی و درباره ترکیه عثمانی است.
بعضی از این رمان ها به گفته فروشندگان پر فروش هم هستند مثل رمان «شاهزاده هورهای بابل» نوشته «محمد سلیمان بیک» یا رمان «آرزویم این است که مردی را بکشم» نوشته خانمی به نام «سعاد سلطان الشامی» و یا رمان های ترجمه شده ای مانند «عشق در زمان وبا» اثر گابریل گارسیا مارکز
همانگونه که بازار کتاب ایران از کتاب های متوسط و ضعیف تا قوی درباره تاریخ دوران پهلوی و خاطرات آن دوران پر شده، بازار کتاب عراق همچنین پر است از خاطرات و کتب تاریخی درباره حزب بعث و صدام حسین و در هر کتابفروشی شما می توانید چندین عنوان کتاب در این باره ببنید.
* نگاه به سوریه از دریچه مراکز مطالعاتی مصری ها و قطری ها
همچنین کتب سیاسی یا کتب تحلیلی از مراکز مطالعاتی مختلف چون «مرکز مطالعات الجزیره»، «مرکز مطالعات عربی» و از ناشرانی چون نشر مشهور «المسبار» در این بازار به چشم می خورد که بسیاری از آنها تحلیل حوادث سوریه است.
جدا از عناوین کتاب ها یک مساله مهم نحوه انتشار این کتاب ها و قیمت آنهاست؛ بیشتر کتاب های موجود در کتابفروشی های عراق در بیروت چاپ شده که آدم را به یاد مثل معروف عربی «کتاب در قاهره نوشته می شود در بیروت چاپ می شود و در بغداد خوانده می شود» می اندازد.
قیمت ها هم سرسام آور است و علت آن به گفته برخی متخصصان امر چاپ گران کتاب در بیروت است که شاید بتوان این را گفت که در صورت حضور ایران با قیمت های پایین تر در حوزه چاپ کتب عربی و در بازار عراق می توان بازار نشر عراق را به دست گرفت که این خود همتی دیگر می خواهد.
سجاد اسلامیان
