مراسم "قرقیعان" از سنت‌های قدیمی اجتماعی است که همه ساله در نیمه ماه مبارک رمضان و بر اساس غالب اسناد تاریخی ریشه در مناسبت خجسته سالروز میلاد امام حسن مجتبی(ع) فرزند بزرگوار رسول اکرم(ص)، در همه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و نیز کشور عراق برگزار می‌شود.
قرقیعان، ماجینا یا ماجینا... و میلاد امام حسن مجتبی(ع)
یادداشت دکتر عباس خامه‌یار در مورد یک رسم نیمه ماه رمضان
به گزارش ایسنا،دکتر عباس خامه‌یار معاون بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در یادداشتی نوشت: این واژه(قرقیعان) در هریک از 6 کشور حوزه خلیج فارس نام متفاوتی دارد. به جز کویت که همان "القرقیعان" نامیده می‌شود، این مراسم در کشورهای بحرین و عمان با نام‌های "کرکاعون" و "قرنقشوه" مشهور است و در امارات متحده عربی از آن با نام "حق اللیله" یاد می‌کنند. در کشورهای قطر، عربستان سعودی و عراق هم این مراسم به ترتیب به نام‌های "قرنقعوه"، "قرقیشون" و "ماجینا" شهرت دارد.
واژه "قرقیعان" از دو کلمه "قر" و "عین" به معنای نور چشم تشکیل شده است که همان کلمه قره عین الرسول است که از قدیم و همزمان با میلاد باسعادت سبط رسول اکرم و دومین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت به یادگار مانده است و مراسم آن در شب‌های چهاردهم، پانزدهم و شانزدهم ماه مبارک رمضان پس از اذان مغرب و به محض طلوع ماه کامل، آغاز می‌شود.
گفته می‌شود در روزگاران قدیم خانواده‌های ساکن در حوزه خلیج فارس و عراق این مراسم را بسیار ساده برگزار می‌کردند بطوری که مادران هر خانواده در آستانه نیمه ماه مبارک رمضان با فراهم کردن آجیل و شیرینی و دوختن لباس‌های سنتی برای کودکان خود، آنان را روانه کوچه‌ها و محلات می‌کردند و کودکان به صورت گروهی و با در دست داشتن فانوس‌های مخصوص و کوچک و خواندن سرودهای مذهبی و محلی در کوچه‌های هر محله به راه افتاده و با کوبیدن درِ منازل از صاحب خانه‌ها، شیرینی و هدایا مطالبه می‌کردند.
معمولا دو نفر با کوبیدن به طبل و دف، کودکان را همراهی و دو نفر دیگر نیز کیسه‌ای را که ویژه همین مراسم دوخته شده بود حمل کرده و هدایا را داخل این کیسه قرار می‌دادند.
این مراسم که به طور خودجوش و مردمی و با حضور گسترده شیعیان و اهل سنت برگزار می‌شود، به طور وسیعی در تمامی محلات و مناطق این کشورها قابل مشاهده است تا جایی که برخی از محله‌ها چندین روز مانده به نیمه ماه مبارک رمضان با دادن آگهی به روزنامه‌ها، برای شرکت در این مراسم اعلام آمادگی می کنند.
این مراسم در سراسر عراق توسط شیعیان و اهل سنت این کشور با نام "ماجینا یا ماجینا" برگزار می‌شود و کودکان عراقی با همین ریتم سرودهای سنتی مخصوص این مناسبت را دسته جمعی می‌خوانند که در سالهای اخیر به علت حوادث و تحولات و نیز حضور اشغالگران آمریکایی، این سرودهای رنگ سیاسی و طنز گونه‌ای به خود گرفته است.
از سویی دیگر این مراسم سنتی در سالهای اخیر در کویت به کلی تغییر کرده و رنگ تجمل‌گرایی فراوانی به خود گرفته بطوریکه هزینه برگزاری این مراسم در برخی از خانواده‌های کویتی بسیار زیاد و دهها هزار دلار برآورد می‌شود.
اغراق و چشم و هم چشمی در این زمینه به حدی است که برخی از خانواده‌های کویتی با دعوت از دوستان و آشنایان خود، مراسم قرقیعان را در تالارهای بزرگ و مجلل هتل‌ها و با دعوت خوانندگان مشهور، برگزار می‌کنند.
نکته قابل توجه دیگر قرار دادن اسکناس‌های ۲۰ دیناری(۶۰ دلار) و یا سکه‌های طلا در کیسه‌ها و یا جعبه‌های حاوی آجیل و شیرینی است.
یکی از روزنامه‌های کویتی(الأنباء) ریخت و پاش برخی خانواده‌های کویتی جهت برگزاری مراسم قرقیعان را بیش از ۵۰ هزار دینار(۱۵۰ هزار دلار) تخمین زده و می‌افزاید: برخی دیگر فراتر رفته و قرقیعان را بسیار مجلل و سلطنتی برگزار می‌کنند. این دست از خانواده‌های ثروتمند کویتی علاوه بر رزرو تالارهای مجلل در هتل‌های پنج ستاره و دعوت از هنرمندان سرشناس، با ارسال کارتهای مزین به آب طلا و بسیار لوکس، میهمانان خود را به پذیرایی شام هم دعوت می‌کنند و در این میان به مقدار شیرینی و آجیل درون جعبه، اسکناس درشت هم می‌افزایند و نمای جعبه را به تصاویر فرزندان خود مزین می‌کنند که چنین تدارکی مؤید رقم مزبور است. اعطای هدایای مارک دارِ گرانقیمت به میهمانان از دیگر تدارکات مجلل این دست از خانواده‌های کویتی است. در واقع هر خانواده‌ای به نحوی می خواهد به میهمانان خود بقبولاند که تدارک وی برای قرقیعان برتر و مجلل تر بوده است.
گفتنی است شیعیان کویتی پایبندی به مراسم قریقعان خود را، احترام به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و گرامیداشت میلاد فرخنده امام حسن مجتبی(ع) می‌دانند و به همین مناسبت در سه شب نیمه ماه رمضان بسیاری از مساجد، حسینیه‌ها و تکایای خانگی شاهد برگزاری جشن‌های باشکوه و مولودی خوانی است و علاوه بر توزیع شیرینی و آجیل در منازل به کودکان، در اماکن یاد شده نیز هدایای ارزنده‌ای مانند سفر به عتبات عالیات و مشهد مقدس به شرکت کنندگان در این مراسم اختصاص و طی قرعه به حاضران اهداء می‌گردد.
یادآوری می شود اهل تسنن کویت قرقیعان را یک آیین سنتی اجتماعی می‌دانند که از آبا و اجداد آنها به ارث رسیده است و در این مراسم اشاره‌ای به میلاد امام حسن(ع) ندارند.
از سوی دیگر روحانیون و مبلغان سلفی هم بطور کلی با برگزاری این مراسم مخالفند و از آن بعنوان بدعت و مغایر با سنت رسول الله (ص) یاد می‌کنند و به همین دلیل سلفیون همه ساله و در آستانه نیمه ماه مبارک رمضان با انتشار بیانیه و مقالاتی در روزنامه‌ها علاوه بر ابراز انزجار از مراسم مزبور، مردم را به عدم برگزاری آن توصیه می کنند.
(ماجینا یاماجینا به این معنی است که نیامدیم و نیامدیم ولی اکنون برای تولد فرزند پیامبر آمدیم.)
