عدنان الحاج‌موسی، آواره فلسطینی انتظار آن را نداشت که روزی به سندی قدیمی دست یابد که وجود منزل اجدادی‌اش در روستای ام‌الفرج را اثبات کند اما همکاری داوطلبانه او با طرح ملی حفاظت از اصالت خانواده‌های فلسطینی موسوم به "طرح هویت" در شهر صیدا این امکان را فراهم آورد.
تاریخ شفاهی فلسطینی ها در “هویت” / جمع آوری خاطرات و اسناد برای اثبات حقوق فلسطینی ها
به گزارش الأمه به نقل از الجزیره:
عدنان خوشحالی خود را با این جملات ابراز می کند: باور نمی کنم که در طی این جستجو به چنین اسنادی درباره خانواده و مردم روستایمان دست‌یافته‌ام که با سند و دلیل اثبات می‌کند که فلسطین متعلق به ماست و نیز ردی بر ادعاهای اسرائیلی‌ها مبنی بر عدم وجود فلسطین است.
وی اضافه می کند: با استفاده از این مدارک مالکیت خود را بر زمین‌هایمان در فلسطین اشغالی اثبات می‌کنیم و امکان استفاده از این اسناد در مجامع بین‌المللی برای استیفای کامل حقوقمان وجود دارد.
پروژه "هویت" در سال 2008 آغاز شد که به گفته موسسین آن یک طرح ملی است که سعی بر حفظ ریشه های خانواده‌های فلسطینی و دفاع از حقوق‌بشر فلسطینی در سرزمین های اشغال شده‌شان را بر عهده دارد؛ چه آنان که در سرزمین هایشان باقی ماندند و چه آنان که ده‌ها سال است از سرزمین هایشان آواره شده اند.
یاسر قدوره، مدیر این طرح می گوید: ما از فلسطینی ها هر گونه که هستند حمایت می‌کنیم تا در دفاع از حقوق خود بتوانند از اسناد و تصاویر و روایات تاریخی صحیح بهره ببرند. بنابرین ما بر مستند کردن گذشته و حال خانواده‌های فلسطینی صرف نظر از اندازه یا خاندان یا وضعیت اقتصادی یا نفوذ سیاسی آنها اصرار داریم.
هدف از این پروژه هر سندی است که امکان داشته باشد؛ مثل شجره‌نامه خانوادگی، تاریخ خانواده و مشاهداتشان از روز نکبت و مدارک مستند مالکیت زمین‌هایشان و همچنین عکس های خانوادگی؛ و این طرح با استفاده از تجهیزات روز اقدام به آرشیو این اسناد می‌کند و در اختیار نسل های جدید قرار می دهد تا ابزاری برای مطالبه حقوقشان درباره روستاها و شهرهایشان باشد.
قدوره توضیح می دهد که این پروژه، تحقیقی در علم نسب شناسی نیست و در واقع مطالعات و شهادت هایی تاریخی برای اثبات حقوق ملت فلسطین ودفاع از هویت آن است.
این پروژه همچنین به دنبال تقویت روابط بین اعضای خانواده هایی است که بحران های پی‌درپی آن ها را پراکنده کرده و به دنبال برقرار کردن ارتباطی محکم بین نسل‌های پیشین که شاهد نکبت بوده اند و نسل‌های کنونی است.
در مورد سازوکار این پروژه، قدوره می‌گوید: ما بر اساس شجره‌نامه خانواده های فلسطینی عمل می‌کنیم و تعداد شجره‌نامه‌هایی که جمع آوری آنها از ابتدای آغاز طرح انجام شده بیش از 6400 شجره‌نامه است. برخی از این شجره‌نامه‌ها در کتب و منابع موجود بودند و جمع‌آوری برخی دیگر به صورت مستقیم از خانواده‌ها صورت گرفته که بخش زیادی از آن در وبسایت "هویت"(www.howiyya.com) منتشر شده‌است.
پروژه هویت از طریق طرح‌های خود اقدام به جمع‌آوری اسناد و تصاویر خانوادگی می‌کند که انتساب این خانواده‌ها و اشخاص را به سرزمین های اصلی‌شان در فلسطین تایید می‌کند. این اسناد در صفحه هر یک از خانواده‌ها در وبسایت مذکور منتشر می‌شود.
از جمله طرح‌های این پروژه می‌توان به "بانک عکس شاهدان عینی نکبت" اشاره کرد که هدف آن جمع آوری تصاویر هر کسی است که در سال 1948 روز نکبت را به چشم دیده‌است تا در آینده تنها تعدادی اسم و عدد از نکبت باقی نماند. همچنین طرح"شاهدان عینی نکبت-خاطرات شفاهی" که خاطرات کهنسالان فلسطینی درمورد روز نکبت را مستند می‌کند و طرح "حکایت میهن" که درمورد شهرها و روستاهای تحت اشغال اسرائیل روشنگری می‌کند تا درمورد ویرانی‌ها و کوچانیدن مردم از این سرزمین‌ها آگاهی ها بیشتر شود.
همچنین از دیگر طرح ها می‌توان به طرح "اثر انگشت" اشاره کرد که حاوی مجموعه‌هایی تصویری از فعالیت‌های ملت فلسطین برای محافظت از هویت فلسطینی‌شان، خصوصا در زمینه مستندسازی میراث و شهرها و خانواده های فلسطینی است.
این طرح البته از مشکلات خالی نیست تا جایی که قدوره می گوید بزرگترین مشکلات ما علاوه بر مشکلات مالی، منبع اصلی این اطلاعات یعنی کهنسالان است که درواقع شاهدان و راویان اصلی مصائبی هستند که ملت فلسطین در سالهای قبل و بعد از 1948 کشیده اند؛ نسلی که حالا حداقل 80 سال سن دارد و دیگر تعدادشان بسیار کم شده و این ضرورت عمل در اسرع وقت را نشان می دهد.
این طرح از یک تعامل خوب خصوصا در شبکه های اجتماعی برخوردار است و فرصتی را در اختیار فلسطینی‌ها قرار می دهد تا از طریق سایت و صفحه های این طرح در شبکه های اجتماعی برای مستندسازی ریشه های خانوادگی‌شان اقدام کنند؛ همچنین در این شبکه ها یک تعامل روزانه بین مدیران طرح و همچنین بین کاربران وجود دارد که بعضا از طریق این صفحات به ارتباط فامیلی‌شان بایکدیگر پی می‌برند.
این پروژه سعی دارد تا به منبع اصلی اطلاعات مربوط به خانواده‌های فلسطینی تبدیل شود و همه توان خود را برای دفاع از مسئله فلسطین به کار خواهد‌گرفت.
