در کنار اشتیاق روبه افزایش سینمای عربی برای شرکت در مسابقه بزرگ اوسکاری، باید درنظر داشت سه فیلمی که امسال نامزد شدهاند، همه ساخته کارگردانان زن هستند؛ برکف دیو اثر کوثربن هنینه، تا آخرالزمان ساخته یاسمین شویخ و کفرناحوم کار نادین لبکی.
سینمای عربی و اسکار وعده گاهی جدید
به گزارش الأمه:
«کفرناحوم» نقاط قوت و ضعف خودش را دارد، اما نقاط قوتش بالاتر وبیشترند به خصوص که رتبه اول توجه را به خود اختصاص داده. فیلمی خوش ساخت در همه سکانسها، به موضوع مهمی پرداخته و شخصیتهای متضادی را در خود دارد، برجستهترین آنها جوانی است که دنبال مادر کودکی میگردد که او را رها کرده و برنگشته.
سال گذشته، لبنان شانس این را داشت که فیلم «اهانت»(یا قضیه۲۳) زیاد الدویری به طور رسمی نامزد شد. برنده نشد و همچنین بعد از آن هم هیچ فیلم لبنانی دیگر برنده نشد. شاید وقت آن رسیده باشد که لبنان به زودی جایزه اسکار را بقاپد. این امر به ماهیت فیلمهایی برمیگردد که از الآن تا پنج ماه دیگر به طور رسمی نامزد میشوند.
-مردان و زنان
کفرناحوم تنها فیلم عربی نیست که نامزد این جایزه شده (تنها جایزهای که درش به روی فیلمهای داستانی غیر انگلیسی زبان بازاست). شش فیلم از شش کشور دیگرکه به نظرشان بهترین ساخته خودشان را برای آکادمی علوم و فنون سینمایی در لس آنجلس فرستادهاند.
این فیلمها عبارتند از: «آخر الزمان» ساخته یاسمین شویخ(الجزایر)، «روز دین/قیامت» اثر ابوبکر شوقی(مصر)، «برن آوت» ساخته نورالدین لخماری(مغرب)، «شکار اشباح» از رعد انضونی(فلسطین)، « درکف دیو» ساخته کوثربن هنینه(تونس) و «مسافرت» کار محمد الدراجی(عراق).
این تعداد از فیلمهای عربی نامزد اسکار از تعداد ثبت شده سال گذشته نمیگذرد، اما اجازه دهید اشتیاق پیوسته سینمای عربی برای ورود به این مسابقه مهم را فقط با ده سال گذشته مقایسه کنیم.
در دوره هشتادم اوسکار میبینیم نادین لبکی فیلم داستانی بلندش «کارامل» را برای نامزدی رسمی معرفی کرد. کارامل یکی از سه فیلمی بود که به ربودن جایزه امید فراوان داشت. دوتای دیگر؛ «درآپارتمان جدید مصر» ساخته محمد خان(مصر) و «ژانی گال» کار جمیل رستمی(عراق-فیلم کردی).
در کنار اشتیاق روبه افزایش سینمای عربی برای شرکت در مسابقه بزرگ اوسکاری، باید درنظر داشت سه فیلمی که امسال نامزد شدهاند، همه ساخته کارگردانان زن هستند؛ برکف دیو اثر کوثربن هنینه، تا آخرالزمان ساخته یاسمین شویخ و کفرناحوم کار نادین لبکی.
موضوعاتی که این سه فیلم به آنها میپردازند، کاملا متفاوتند. فیلم الجزایری تا آخر الزمان و فیلم تونسی درکف دیو به دو موضوع زنانه پرداختهاند. قهرمان فیلم اول زنی چهل سالهاست که برای دیدن قبر خواهرش به روستایی کوچک میرود. مسئول قبرستان دل به عشقش میدهد اما او فرصتی را که این عشق به او ارزانی میکند از دست میدهد. امری که او را به ترک کامل روستا وامیدارد. درفیلم دوم (که براساس داستانی واقعی ساخته شده) قهرمان دختر جوان تونسی است که دو مأمور پلیس به او تجاوز میکنند ومیبینیم برای اثبات این امر به همان پاسگاه پناه میبرد. در مقابل نادین لبکی کودک را قهرمان فیلمش میسازد هرچند زن جایگاه مهمی دارد. اما از میان فیلمهای ساخته مردان، مسافرت به ماجرای زنی میپردازد که به دستور جریانی که درخدمت آنه قرارگرفته، کمربند انفجاری به خودش میبندد و به سمت ایستگاه قطار بغداد میرود. کارگردان فیلمش را با تارو پودی از کشش میبافد که درنهایت آرام میگیرد و به پیامی میرسد با ته مایه مذهبی.
تاریخ عرب
سفری به اعماق فیلم روز دین/قیامت ساخته ابوبکر شرقاوی میکنیم. این فیلم مصری که با کفرناحوم در آخرین دوره جشنواره کن همراه بود، داستان مردی است جذامی. میخواهد به روستای زادگاهش برود. همراه با جوانی و سوار برگاری که الاغی میکشد. کارگردان نه به کلام و نه در عمل با سیاست کاری ندارد اما سیاست دست از سرش برنمیدارد. فیلم به خودی خود پبرامون افرادی میچرخد که در نهایت حاشیه رانده شدهاند. این به ذاته نقد اوضاع کشوری است که میخواهد با مشکلات روبه افزایشش دست و پنجه نرم کند.
منبع: شرق الاوسط