گزارش فاطمه ترکاشوند جشنواره موسم الریاض جمعه هفته گذشته با سروصدای زیادی در عربستان شروع شد؛ جشنواره‌ای که قرار است در پایتخت عربستان سعودی 70 روز ادامه داشته باشد و در بیش از 12 منطقه با بیش از 100 اجرا در زمینه‌های مختلف تفریحی و هنری برگزار شود. این جشنواره با واکنش‌های مختلف
عربستان جشنواره «موسم ریاض» را در میان مخالفت‌های مفتیان و اعتراض‌های شهروندان سعودی پیش می‌برد
سرگرمی‌های شیطانی خادم‌الحرمین
به گزارش الأمه:
بن‌سلمان، ولیعهد پادشاه سعودی، درادامه اقدامات فرهنگی-اجتماعی جنجالی خود، حالا به‌سراغ حرکتی بی‌سابقه در تاریخ عربستان سعودی رفته و مجموعه‌ای از فعالیت‌های هنری، سرگرمی و ورزشی را با عنوان «موسم الریاض» برای شهروندان سعودی مقیم ریاض مهیا کرده است. بااین‌حال، برخلاف انتظار در این مجموعه فعالیت‌ها، نه‌تنها تلاشی برای تطابق اصولی با مبانی دینی اسلام حتی با قرائت وهابی نشده است؛ بلکه با بسیاری از این مراسم‌ها با بدیهیات دینی و فرهنگ بومی این کشور نیز مغایرت دارد و اغلب در تضاد است.
چگونه سعودی‌ها را متعجب کنیم؟
صفحه اصلی سایت موسم الریاض با این جمله رویداد بی‌سابقه مذکور را در عربستان سعودی معرفی می‌کند: «تصور کنید تمام آنچه اطرافتان می‌شناسید، تغییر کرده است. دنیایتان را با بیش از 100 هنر اجرایی تصور کنید. عجیب‌ترین نمایشگاه‌ها، هنرها و کنسرت‌ها از همه جای جهان را تصور کنید. اصالت میراث و تاریخمان را از دریچه چشمان آیندگانمان تصور کنید. تصورات دنیای آینده را تصور کنید. این قول ریاض است». بنابراین، شگفتی‌سازی برای شهروندان سعودی یکی از اهداف بنیادین و شعارهای اصلی این مراسم فرض شده است. این جشنواره البته با تبلیغات بسیاری در داخل عربستان همراه بوده است؛ از‌این‌رو، مسیرهای دسترسی فراوانی به اطلاعات و محتوای آن وجود دارد.
این تنها یک چشمه از تغییرات است
اپلیکیشن موبایلی موسم الریاض در ابتدای ورود کاربران، تنوع زمینه‌ها و شاخه‌های موجود در این جشنواره را به‌سرعت معرفی می‌کند؛ زمینه‌هایی چون اجراهای نمایشی، کارناوال‌ها، بازی‌های رایانه‌ای و غیررایانه‌ای، غذا، فشن، ماجراجویی، تاریخ، ورزش، خرید، هنر، جشنواره موسیقی، ماشین، طبیعت‌گردی و کارگاه‌های آموزشی، تنها بخشی از بسترهایی است که برای سرگرمی شهروندان سعودی در این جشنواره پیش‌بینی شده است. در بخش سؤالات متداول در سایت این رویداد، درباره هدف راه‌اندازی موسم الریاض نوشته شده است: «هدف از راه‌اندازی «فصل‌های سعودی»، تبدیل این پادشاهی به یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری و تفریحی در جهان است؛ البته با تمرکز بر توسعه گردشگری و فراهم‌کردن تجربه‌ای شاد و بی‌نظیر برای همه بازدیدکنندگان در همه طول سال و در بیشتر شهرها و مناطق کشور». بنابراین،
«موسم الریاض» تنها یکی از فصل‌های این مراسم عمومی در طول سال و پهنه جغرافیایی عربستان است و طبق اطلاعات این سایت، قرار است که برگزاری این رویدادها با عنوان «فصل» در طول سال در مناطق دیگری چون منطقه شرقی، جده، درعیه، طائف و برخی مناطق دیگر نیز ادامه یابد.
فتی وهابی: سرگرمی لازم است؛ اما نه شیطانی!
تا اینجا تنها به‌نظر می‌رسد دولت‌مردان سعودی قصد دارند در چنین بستری، برخلاف آنچه مذهب خشک وهابی اقتضا می‌کند، زمینه‌های هنری و سرگرمی را برای شهروندان این کشور فراهم کنند. بااین‌حال، حتی مراسم افتتاحیه موسم الریاض که جمعه 19مهر برگزار شد، نه مراعات حدود مفتی‌های وهابی را کرد و نه حدود بدیهی اسلامی را. گروه موسیقی و رقص کره‌ای BTS همان روز اول در عربستان اجرا داشت و این مسئله اعتراض برخی مفتی‌های وهابی را به‌همراه آورد. شیخ عبدالله المطلق، عضو هیئت‌عالی علمای سعودی و مشاور دیوان پادشاهی این کشور، برنامه‌های «هیئت سرگرمی» سعودی را مخالف فرهنگ و سنت جامعه عربستان دانست و گفت این برنامه‌ها از جانب شیطان است. صفحه توییتری «التفریط» که در مخالفت با «هیئت سرگرمی سعودی» فعالیت می‌کند، در تماس تلفنی با این مفتی سعودی از او حکم رفتن به مراسماتی را پرسید که به‌نام سرگرمی در عربستان برگزار می‌شود و او نیز در پاسخ گفت رفتن به این مکان‌ها حرام است. این مفتی سعودی مدعی شد عربستان جایگاه والایی در جهان اسلام دارد و چنین برنامه‌هایی نباید در این کشور برگزار شود. عبدالله المطلق همچنین گفت: مردم به سرگرمی نیاز دارند؛ اما نه برنامه‌های که انسان را به شیطان نزدیک می‌کند.
غنا و رقص درکنار دیوار مسجد
کاربران سعودی بسیاری هم در شبکه‌های اجتماعی با انتشار فیلم‌های مختلف از مراسم‌های این جشنواره، فضای آن را توصیف و از شروع چنین رویدادی در عربستان ابراز تعجب و خوشحالی کرده‌اند. باوجوداین، برخی دیگر از آن‌ها اعتراض و خشم و استیصال خود را از برخی اجراهای این جشنواره با دیگران به‌اشتراک گذاشته‌اند. احمد الزهرانی، یکی از کاربران سعودی، در توییتر خود ضمن ذکر آیه «رَبَّنا ولاتحمل علینا إصراً کما حملته علی الذین من قبلنا» از قرآن کریم و هشتگ «موسم الریاض» نوشته است: «سربازان ما در مرزها منتظر دعاهایمان هستند و کمک و تمکین الهی را در هر لحظه خواستارند. چطور به پیروزی امیدوار باشیم؛ در‌حالی‌که با خدای سبحان با سرگرمی‌های پوچ به جنگ برخاسته‌ایم؛ آن‌هم دربرابر خانه‌ای از خانه‌های او (مسجد) و آن‌هم در وضعیتی که بدن‌ها را به لرزه می‌اندازد؟» این کاربر سعودی در توییتش، فیلمی هم بارگذاری کرده که در آن، موسیقی بلندی درکنار دیوار یکی از مساجد در حال پخش است و تعدادی از مردم همراه با آن می‌رقصند.
هدف بن‌سلمان چیست؟
کاربر دیگری با انتشار همین فیلم، در جواب یکی از توییت‌های اکانت رسمی توییتر «هیئه کبار العلماء» یا همان هیئت‌عالی علمای عربستان سعودی، به اتفاقات جاری در موسم الریاض اعتراض کرده است. این حساب رسمی در توییت خود، ضمن انتشار عکس پادشاه عربستان سعودی آورده است: «کشور عربستان سعودی برپایه کتاب و سنت تأسیس شده و ما در هر آنچه گردانندگان امورمان مصلحت کشور و مردم بدانند، همراه هستیم؛ چراکه این اقتضای بیعت شرعی است». دراین‌میان، کاربری به‌نام «فواز» در جواب این توییت نوشته است: «اگر حرکتی نکنید، قطعا نابود خواهیم شد. وضع تعدی به حرمات الهی و مساجدش واقعا جدی است. هیچ احدی تا قبل از این، چنین کاری نکرده بود». نوره الحربی، کاربر سعودی دیگر، در توییتر خود پرسیده است: «آیا سرگرمی‌هایی نظیر این‌ها و فعالیتی مثل موسم الریاض در سرزمین حرمین شریفین معقول است؟ هدف نهایی بن‌سلمان از نابودی ارزش‌ها و دشمنی با اسلام چیست؟»
گردش سیاست داخلی همراه‌با سیاست خارجی
اعتراض‌های کاربران سعودی نشان می‌دهد محتوای موسم الریاض مخالفت روشنی با مبانی دین اسلام دارد؛ در‌حالی‌که حکومت عربستان سعودی متولی مهم‌ترین و شریف‌ترین پایگاه جغرافیایی اسلام است. با‌این‌همه، تلاش چند سال اخیر بن‌سلمان برای ایجاد تغییرات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی را باید با هدف تغییر سیاست داخلی این کشور درقبال نسل جدیدی از شهروندان سعودی با انتظارات و توقعات متفاوت فرهنگی دانست. دولت‌مردان سعودی در تلاش‌اند با چرخشی وسیع، پایگاه مردمی خود را از سمت جامعه مذهبی دنباله‌روِ مفتیان وهابی، به‌سمت جامعه دگراندیش و غرب‌گرا بگردانند و این سیاست را نیز باید درکنار نسبت حکومت عربستان با قدرت‌های منطقه مثل ایران و قدرت‌های جهانی همچون آمریکا دانست. بن‌سلمان قصد دارد بن‌بست‌های خود را در سیاست خارجی با تغییراتی در سیاست داخلی مرتفع کند و باید دید قدرت اعتراض‌های داخلی به قیام این حکومت علیه مبانی شرع دین اسلام و جهت‌گیری‌های مذهب وهابی، اجازه این تغییرات را به آن‌ها خواهد داد.
منبع: صیح نو
