کارگردان مستند «خاتمه»، گفت: چون شخصیت اصلی این فیلم اهل افغانستان بوده ما او را انتخاب کرده‌ایم، اما واقعیت این است که این زن جوان و مهاجر، پیش از هر چیز یک انسان است و می خواهد صدای زنان این کشور باشد.
مستند «خاتمه» در آخرین جلسه نمایش فیلم‌های مستند کانون فیلم خانه سینما اکران و نقد و بررسی شد.
این مستند به کارگردانی مشترک مهدی و هادی زارعی رد خانه سینما به نمایش در آمد و در ادامه با حضور عوامل فیلم نقد و بررسی شد.
در ابتدای نشست، مهدی زارع در پاسخ به پرسشی درباره نحوه انتخاب سوژه‌ی فیلم، گفت: ایده‌ی اولیه مستند «خاتمه» تقریباً چهار سال پیش، زمانی که من و برادرم در سازمان بهزیستی شیراز مشغول تحقیق برای پیدا کردن سوژه‌ی مناسب فیلم بودیم به ذهن‌مان رسید. ما برای انجام این کار با حدود شصت‌هفتاد نفر گفت‌وگو کرده بودیم و در مورد بعضی از آن‌ها حتی به تصویربرداری‌های پراکنده هم منجر شده بود. تا اینکه با ماجرای فرار یک دختر افغان‌تبار (به نام خاتمه) از خانه مواجه شدیم و احساس کردیم پرداختن به زندگی او می‌تواند برای ساخت فیلم، چالش‌برانگیز و تاثیرگذار باشد.
وی سپس با اشاره به اینکه مرحله تصویربرداری، مثل خود فیلم با بخش‌های ابتدایی آن آغاز شده است، خاطرنشان کرد: بعضی‌ها فکر می‌کنند چون شخصیت اصلی این فیلم اهل افغانستان بوده ما او را انتخاب کرده‌ایم. اما واقعیت این است که ما با خود فکر کردیم این زن جوان و مهاجر، پیش از هر چیز یک انسان است و در ضمن، مواجهه با ماجرای عجیب زندگی او برای هر مخاطب دیگری نیز می‌توانست جذاب باشد.
زارع خاطرنشان کرد: همین ویژگی‌ها باعث شد در طول دو سالی که پرونده‌ی خاتمه در سازمان بهزیستی شیراز در جریان بود، تصویربرداری جریان داشته باشد.
هادی زارع، دیگر کارگردان این فیلم نیز در توضیح نحوه ساخت این فیلم گفت: ما از میان شصت هفتاد نفر، پنج شش سوژه انتخاب کرده بودیم که وضعیت زندگی چند نفر از آن‌ها به مراتب بدتر از خاتمه بود.
وی افزود: شخصیت اصلی این فیلم (خاتمه) از یک خانواده‌ی مهاجر و به‌شدت سنتی آمده بود و همین نکته می‌توانست چالش‌برانگیز بودن فیلم ما را تشدید کند.
زارع همچنین گفت: می‌توان گفت در خانواده‌ی آن‌ها همه ترسیده بودند. خاتمه از خانواده و محیطی که در آن قرار گرفته بود می‌ترسید وبرادرش (گلاب) هم از این می‌ترسید که اتفاقات پیش‌آمده، مشکلاتی را برای او و سایر اعضای خانواده‌اش ایجاد کند.با این وجود من و برادرم تمام سعی خود را کردیم تا با گلاب، ارتباط دوستانه‌ای برقرار کنیم و او به ما اجازه بدهد که ما با دوربین وارد خانه و زندگی‌اش شویم.
وی افزود: از زمان نخستین نمایش این فیلم (در جشنواره‌ی سینماحقیقت) بارها از ما پرسیده‌اند چرادر «خاتمه» این‌قدر فحش و ناسزا وجود دارد؟ پاسخ این است که ما مستندساز هستیم و تلاش می‌کنیم تا شخصیت‌ها را در واقعیت و همان‌گونه که هستند نشان بدهیم؛ نه آن‌گونه که دوست داریم آن‌ها رفتار کنند.
زارع سپس با رد شائبه توهین به قوم افغان در این فیلم گفت: من و برادرم هنگام ساخت «خاتمه» اصلاً به این چیزها و مسائلی از قبیل قومیت، مذهب و عقاید شخصی افرادِ درون فیلم فکر نمی‌کردیم.
وی همچنین در توضیح نحوه ساخت این فیلم به صورت مشترک توضیح داد: زمانی من به عنوان کارگردان تصمیم می‌گرفتم و زمانی دیگر، برادرم. در برخی موارد من تصویربرداری می‌کردم و او کار صدابرداری انجام می‌داد. گاهی هم جایمان را عوض می‌کردیم؛ و به همین ترتیب کار تا پایان مرحله‌ی تولید ادامه داشت. در پایان دو سال تصویربرداری برای ساخت این فیلم، حدود دویست و هشتاد ساعت راش در اختیار داشتیم که با احتساب مدت زمانی که صرف تدوین، صداگذاری، ساخت موسیقی و آماده‌سازی نهایی این فیلم شد، می‌توان گفت تولید «خاتمه» حدود چهار سال طول کشید.
در ادامه جلسه، هادی زارع در پاسخ به پرسش مجری برنامه درباره نحوه طراحی برای تدوین این فیلم گفت: ما برای تدوین «خاتمه» طرح‌هایی در نظر داشتیم اما از آن‌جا که می‌شد آن را با شکل‌های مختلفی تدوین کرد، از بابک حیدری (تدوینگر فیلم) خواستیم تا با حفظ تمام آن‌چه که در طول دو سال تصویربرداری رخ داده، تدوین آن را برعهده بگیرد. بازبینی حجم راش‌های فیلم، بیش از چهار ماه زمان برد و در نهایت، کار اصلی تدوین، با نسخه‌ای به جریان افتاد که حاصل سر هم بندیِ بخش‌های مختلف فیلم بود. نسخه‌ای که در نهایت با نظر تدوینگر فیلم به حدود نود دقیقه رسید.
وی در بخش دیگری از جلسه و در پاسخ به پرسش یکی از تماشاگران درباره‌ی حضور نامحسوس خود (به عنوان کارگردان) در فیلم گفت: ما تلاش کردیم تا خود را در زیر پوست شخصیت‌های فیلم پنهان کنیم و کاری کنیم که حضور دوربین به چشم نیاید.
هادی زارع سپس «کاربرد شیوه‌ی دوربین روی دست» را «یک تمهید کارآمد در ساخت این فیلم» توصیف کرد و افزود: ما برای آنکه شخصیت‌های فیلم نسبت به ابزار ساخت فیلم، احساس غریبگی نداشته باشند حدود یک هفته دوربین را بدون ضبط حتی یک لحظه به گردن می‌آویختیم تا آن‌ها به حضور ما با این وسیله عادت کنند.
بخش پایانی این جلسه پرسش و پاسخ به جمع‌بندی سازندگان فیلم «خاتمه» اختصاص داشت، در این بخش، مهدی زارع «ضبط تصویرها بدون حضور واسطه» را مهم‌ترین ویژگی این فیلم دانست و افزود: در فیلم «خاتمه» تمام آن‌چه که برای تماشاگر به نمایش گذاشته می‌شود، بی هیچ بازسازی و مداخله‌ای ساخته شده و برای این کار حتی از صدابرداری با میکروفن‌های HF که قابلیت ضبط صدا از راه دور را دارند نیز صرف‌نظر شده است.
وی گفت: من و برادرم تمام تلاش خود را به کار بردیم تا رسالتِ هنر و هنرِ مستند را حفظ کنیم. تمهیدی که باعث می‌شود تا فیلم نهایی در اولویت بهترین‌ها قرار بگیرد.
هادی زارع نیز با اشاره به حمایت‌های مالی برخی دوستان خود از تولید فیلم «خاتمه» گفت: برخلاف دیدگاهی که نسبت به ساده بودنِ نزدیک شدن به سوژه‌های مختلف و ساخت فیلم درباره‌ی آن‌ها وجود دارد، باید پذیرفت که فیلم‌ساز باید پول کافی در جیب داشته باشد تا با صرف مدت زمانی طولانی، از پس تولید و تکمیل فیلم خود برآید.
به گزارش ایرنا، مستند «خاتمه» داستان زندگی دختری افغان است که به دلیل ازدواج زودهنگام و خشونت خانواده، از خانه فرار می‌کند و...
این مستند که ساخت آن 3 سال زمان برده و در مدت زمان 90 دقیقه تولید شده، برای نخستین بار در دوازدهمین جشنواره بین‌المللی «سینما حقیقت» نمایش داده شد.
