خاندان جواهری یکی از قدیمیترین خانوادههای کاظمین در عراق است و اسناد و مدارک قدیمی، حضور آنها را در این منطقه از بغداد از سال ۱۲۲۱ هجری قمری تأیید میکند. این خاندان مرکز فرهنگی قرآنی «الجواهریه» را در کاظمین تأسیس کرده است.
مرکز «الجواهریه» کاظمین؛ کانون گردهمایی خدام الحسین(ع) و پناهگاه اهالی قرآن
به گزارش الأمه:
خاندان جواهری یکی از قدیمیترین خانوادههای کاظمین هستند و اسناد و مدارک قدیمی، حضور آنها در كاظمین از سال ۱۲۲۱ق یعنی بیش از دو قرن پیش را تأیید میکند، منطقه الجواهری در شرق کاظمین منسوب به این خاندان است و همچنین پارچهای که دو صندوقچه موجود در ضریح مقدس امام موسی کاظم(ع) و امام جواد(ع) در کاظمین را میپوشاند از پارچههای نفیسی است که سیدمحمدکاظم جواهری، یکی از افراد خاندان الجواهریه، اهدا کرده است.
رایزنی فرهنگی ایران در بغداد گزارشی درباره این خاندان در اختیار ایکنا قرار داده و ضمن بیان مطلب فوق به معرفی فعالیتهای این گروه در عراق پرداخته است. در این گزارش میخوانیم: خاندان جواهری موکب حسینی قدیمی و باستانی به نام موکب «عزاء الجواهریه» دارند که به اوایل قرن گذشته میلادی برمیگردد و از پنج موکب اولیه در کاظمین به شمار میآید.
خانههای قدیمی خاندان جواهری در کاظمین مکان و پناهگاهی برای تجمع مردان انقلاب ۱۹۲۰ عراق (ثورة العشرین) بود و امروز نیز پناهگاه اهالی و دوستداران قرآن است.
در دهه ۱۹۷۰ در زمان حکومت صدام به منظور ساخت پارکینگ برای حرم مطهر کاظمین، که آرامگاه امام هفتم شیعیان موسی کاظم(ع) و امام نهم امام جواد(ع) در آن قرار دارد، محله الجواهریه را تخریب کردند. این امر منجر به انتقال ساکنان آن از کاظمین به سایر مناطق شد و مرحوم سیدعبود جواهری، فرزند مرحوم سید غلام محمد علی جواهری، مسئولیت اداره موکب را برعهده گرفت. او از سازندگان شمشیر، خنجر و جواهرات بود.
خادمی مخلص برای امام حسین(ع)
مرحوم سیدعبود جواهری از مخلصترین خدام حسینی بود که به منطقه «العکیلات» منتقل شد و منزل کنونی خود را ساخت و از تمامی وسایل موکب و میراث گذشتگان در منزلش نگهداری کرد و تکیه الجواهریه در کاظمین را، که از شاخصهها و برجستهترین نقاط دیدنی کاظمین، بغداد و عراق به شمار میآید، در منزلش برپا کرد. این مکان از معدود موزههای شخصی در جهان اسلام است که مخزنی گرانبها و نمایشگاهی نفیس به شمار میآید.
او اهمیت بسیار زیادی به تکیه میداد و به دنبال تکمیل و تجهیز آن بود. دخترش، ام مصطفی (سرور عبود الجواهری) براساس وصیت پدرش وظیفه نگهداری، مراقبت و گسترش تکیه را برعهده گرفت و منزلشان را وقف امام حسین(ع) کرد. تکیه جواهری موزه، گالری و مدرسهای است که باید با آن آشنا شد و با عنایت بسیار از آن حفاظت کرد.
در سال ۱۹۹۵ سیدعبود جواهری بر اثر سکته قلبی در بیمارستان کاظمین دار فانی را وداع گفت. دخترش سرور اصرار بسیار زیادی بر اجرای وصیت پدر و حفاظت و نگهداری از تکیه و برپایی مجالس و فعالیتهای فرهنگی و دینی آن داشت.
در زمان حیات سیدعبود شخصیتهای فرهنگی مهمی مانند شیخ علامه حسین محفوظ و دکتر علی الوردی و شیخ جلال الحنفی و ادبا، شعرا و روزنامهنگاران در مجالس فرهنگی الجواهریه شرکت میکردند و به مباحث مفید و متنوعی میپرداختند که او با روش منحصربهفرد خود در صحبت کردن و تعریف داستانهای عجیب و غریب درباره گذشته مخاطب را به سوی خود جذب میکرد. علاوه بر آن، همیشه از مهمانان با انواع چای به همراه انواع شیرینی، میوه و غذاهای مختلف پذیرایی میشد. او به سخاوتمندی و مهماننوازی معروف بود.
ام مصطفی، دختری که جا پای پدر گذاشت
پس از درگذشت سیدعبود جواهری، علامه حسین علی محفوظ، از شخصیتهای معروف فرهنگی، به همراه مهمانان خود همچنان به تکیه رفت و آمد میکرد و ام مصطفی پذیرای آنها بود. او به خوبی به وصیت پدر عمل کرد و فعالیتهای تکیه و مرکز الجواهریه را ادامه داد.
پس از سال ۲۰۰۳، به دلیل نبود مکان مناسب، حسین محفوظ برپایی مجالس فرهنگیای را به نام «خاقانی» به ام مصطفی پیشنهاد داد و تا چندین ماه قبل از پیدا کردن مکان مناسب، این مجالس در تکیه برگزار میشد.
پس از آن علی الوردی، از دیگر شخصیتهای فرهنگی، پیشنهاد تأسیس مجلس فرهنگی الجواهری را در سال ۲۰۰۹ داد. البته مجالس و فعالیتهای دینی پس از مرحوم سیدعبود به صورت مجالس حسینی و در ایام ولادت ائمه(ع) در زمان صدام برگزار میشد.
تأسیس حوزههای بانوان و آقایان
پس از سقوط صدام، حوزههای بانوان به منظور تدریس عقاید و فقه، دوره آموزش قرآن و همچنین حوزه سیدعلی واعظ برای بانوان و آقایان در دو نوبت صبح و عصر تأسیس شد.
علاوه بر این، دورههای آموزش قرآن کریم برای بانوان ایرانی و همسران اسرای عراقی با هماهنگی سفارت ایران در بغداد و دورههای آموزشی مداحی مجالس حسینی برای زنان و مردان عراقی برگزار شد.
سال ۲۰۱۴ در ماه رمضان کلاسهای قرآن و احکام تلاوت از سوی شیخ عماد کاظمی پس از افطار برپا شد. سخنرانیهای دینی و ختم قرآن کریم در مجالس بانوان همچنان هر سهشنبه در این مکان برگزار میشود و مجلس قرآنی الجواهریه ویژه آقایان نیز بعدازظهر هر جمعه با حضور اساتیدی همچون شیخ عماد کاظمی و شیخ عبدالرسول الزبیدی تشکیل میشود.
طرح هفتگی قرآن
مرکز الجواهریه تاکنون فعالیتهای قرآنی متنوعی انجام داده است، طرح هفتگی قرآن کریم با نام «مجلس الجواهریه» پس از سقوط صدام زیر نظر اساتید برجسته از جمله شیخ عماد کاظمی، شیخ رسول کاظمی، جمیل الجواهری و دیگران برگزار شد و تمامی جلسات این طرح ضبط و تصویربرداری شده است.
جلسات هفتگی قرآن کریم نیز با حضور جمعی از دوستداران قرآن و جوانان آگاه و با تدریس دروس قرآن شامل تفسیر، عقاید، تلاوت، احکام تجوید، حفظ و تمامی موضوعات مربوط به علوم قرآن کریم برگزار میشود.
همچنین در ماه رمضان جلسات روزانه قرآنی برگزار و هر شب جوایزی به برندگان اهدا میشود. هیئت مدیره مجالس قرآنی الجواهریه متشکل از خانم سرور جواهری، سیدمهدی جواهری، دو برادر به نامهای سیدمصطفی جواهری و سیدموسی جواهری و دو نفر دیگر است. امور رسانهای و نشر علوم قرآنی در شبکههای اجتماعی از جمله فیسبوک، تلگرام، اینستاگرام و واتساپ برعهده سیدمصطفی جواهری است.
گردآوری و تنظیم: زهرا نوکانی
منبع: ایکنا