مسلمانان جهان با نزدیک شدن به ماه رمضان، خود را برای روزه‌داری در این ماه آماه می‌کنند؛ با این همه رمضان امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا برای روزه‌داران متفاوت است.
مسلمانان در قرنطینه و ماه رمضانی بی‌سابقه
به گزارش الأمه:
شیوع کرونا و اجبار مردم به قرنطینه کردن خود در سراسر جهان باعث شده که اجتماعات عادی و روزمره مردم در مکان‌های عمومی از جمله اماکن مذهبی تقریباً وجود نداشته باشد و در این میان افراد مذهبی از ادیان مختلف برای اعمال فرایض دینی خود به مشکل برخورد کنند.
ماه رمضان هفته آینده آغاز می‌شود، آن هم در زمانی که این بحران، مسلمانان را وادار کرده تا به تفکر دوباره در سنت‌ها و یافتن رویکردهای جدید در مورد مهمترین آئین‌های مذهبی اسلام بپردازند.
به گزارش دویچه‌وله، در اوایل هفته جاری، وزیر امور خارجه عربستان سعودی به مسلمانان این کشور گفت كه ممكن است در ماه رمضان که از ۲۳ آوریل(۴ اردیبهشت) آغاز می‌شود(بسته به رؤیت ماه)، مجبور شوند تنها در خانه نماز بخوانند. ممنوعیت شدید اجتماعات عمومی از ۱۹ مارس(۲۹ اسفند) در عربستان سعودی که تاکنون ۵ هزار مورد مثبت از ابتلا به کرونا در آن وجود داشته، اعمال شده است.
در این گزارش با اشاره به اقدامات برخی دیگر از کشورهای اسلامی آمده است: مصر از اوایل ماه آوریل(۱۳ فروردین) این کار را انجام داد و تمام اجتماعات مذهبی در ماه رمضان را ممنوع اعلام کرد، اما سایر محدودیت‌های اخیر اعمال شده خوب پیش نرفته است. به عنوان مثال ماه گذشته، شرکت‌کنندگان در نماز جماعت در مسجد سیده زینب قاهره با سایر شهروندان که آنها را به گسترش ویروس با حفظ نکردن فاصله کافی در نمازهای جماعت متهم می‌کردند، درگیر شدند و مقامات را وادار کردند که این مکان مهم عبادی را ببندند.
دویچه‌وله ادامه می‌دهد: این سؤال که آیا افراد باید روزه بگیرند یا خیر نیز تبدیل به جدال‌هایی در مصر شد. به‌طور معمول، معافیت از تعهد امساک از غذا و نوشیدنی از طلوع آفتاب تا غروب آفتاب(فریضه روزه‌داری) فقط در مورد گروه‌هایی مانند بیماران، زنان باردار، مسافران یا افراد بسیار مسن یا ناتوان اعمال شده است. در این میان برخی پزشکان مخالف روزه گرفتن هستند زیرا معتقدند خشکی گلو، خطر عفونت را افزایش می‌دهد. آنها این راه‌کار را به مؤمنان پیشنهاد دادند که به‌جای روزه‌داری کمک‌های مالی خود را به فقرا افزایش دهند و یا توصیه کردند که مسلمانان بسته‌های غذایی را به‌صورت آنلاین سفارش دهند تا به نیازمندان ارسال شود. اما محققان دانشگاه الازهر قاهره؛ مرجع متخصص در صدور فتاوای دینی اظهار کردند که تا زمانی که اثبات مضر بودن روزه در ارتباط با کرونا به اثبات نرسد، روزه گرفتن اجباری است.
در این گزارش به نقل از عبدالوهاب الرفیفی، عالم مسلمان مراكشی‌تبار که با دویچه‌وله گفت‌وگو کرده، آمده است كه در صورت تشخیص شرایط خاص پزشکی، مسلمانان از تعهد روزه‌داری معاف می‌شوند.
الرفیقی می‌گوید: از آنجا که افراد بیمار نمی‌توانند وظایف شرعی خود را به‌درستی انجام دهند، مانند هرکس دیگری که خوف از بیماری دارد؛ از تکلیف روزه‌داری معاف می‌شود. اگر فردی بر اساس معاینه پزشکی تشخیص داده شود که روزه خطر ابتلا به بیماری را برایش افزایش می‌دهد، عذر آن فرد نیز مجاز است. مبارزه با بیماری همه‌گیر مهمترین مسئله برای مسلمانان و جهانیان است که باید به آن توجه کنیم؛ این بر هر چیزی اولویت دارد.
این گزارش می‌افزاید: با این همه در حالی که معمولاً آداب اقامه نماز تروایح و افطار در ماه مبارک رمضان فرصتی برای دیدارهای جمعی است؛ برخی، محدودیت‌های اعمال شده را راهی برای افزایش آگاهی از بعد معنوی این ماه مقدس می‌دانند.
دویچه‌وله به نقل از آیمان مازیک(Aiman Mazyek) رئیس شورای مرکزی مسلمانان در آلمان، در وب‌سایت این شورا نوشت: روزه باید راهی به سوی گنج معنوی ماه رمضان؛ ماه مقدسی که در آن قرآن نازل شده، ماه رحمت، بخشش، دعا، خواندن قرآن و ذکر و گفت‌وگوی صمیمی بنده با خدا باشد. البته که مسلمانان ترجیح می‌دهند در مسجد عبادت کنند اما در زمان شیوع کرونا ما خانه‌های خود را به مسجد تبدیل و با اعضای خانواده خود روزه خود را افطار می‌کنیم.
روزنامه گاردین هم در گزارشی به وضعیت مسلمانان بریتانیا در آستانه ماه رمضان پرداخت و نوشت: در مسجد فِینزبری پارک(Finsbury Park) در شمال لندن هر ساله از شب اول ماه مبارک رمضان به مدت یک ماه نماز جماعت، برپایی افطار و کارهای خیریه انجام می‌شد. هر روز حدود ۲ هزار نفر در نماز شرکت می‌کردند. داوطلبان برای تهیه افطار وارد آشپزخانه آن می‌شدند و هر شب برای حدود ۳۰۰ نفر وعده افطاری تهیه می‌شد.
این گزارش ادامه می‌دهد: امسال این مراسم و اعمال وجود نخواهد داشت. درهای مسجد قفل شده‌اند و تنها نگهبانان در سالن نماز این مکان گشت می‌زنند. محمد کوزبر(Mohammed Kozbar)، متولی مسجد در مورد برنامه‌های رمضانیه امسال و مراسم آن می‌گوید «ما همه اینها را از دست خواهیم داد. دلخراش است که مسجد را خالی و ساکت می‌بینیم».
روش‌های جدید مسلمانان برای اعمال ماه رمضان در قرنطینه
در بریتانیا، شورای مسلمانان بریتانیا(MCB) خواستار تعلیق تمام فعالیت‌های جمعی در مساجد و مراکز اسلامی از ۱۶ مارس(۲۹ اسفند ۱۳۹۸) بود، یک هفته قبل از آنکه دولت اعلام کند تمام اماکن عبادی باید بسته شوند. روز جمعه، هیئت مشاوره ملی مساجد و امامان مساجد گفتند كه ساختمان‌های اسلامی در ماه رمضان تا زمان اتمام قرنطینه بسته می‌شوند.
در این گزارش به نقل از قاری عاصم(Qari Asim)، امام جماعت مسجد و عضو هیئت مدیره آمده است: برگزاری اجتماعات برای اقامه نماز یا برگزاری مجالس مذهبی در ماه مبارک رمضان در مسجد یا خانه‌ها بسیار غیرمسئولانه تلقی خواهد شد. برای مسلمانان، عدم امکان شرکت در نماز جماعت و شکستن روزه در کنار خانواده و دوستان در ماه رمضان از نظر عاطفی چالش برانگیز، ناامیدکننده و از نظر فرهنگی بیگانه است. احتمالاً گروه‌هایی کوچک از افراد متعصب وجود دارند که ممکن است، سعی کنند در خانه‌هایشان مراسم افطار یا نماز تراویح رمضان را به جماعت برگزار کنند. پیام من به آنها این است که خودخواهی جایی نزد خدا ندارد و گروه‌های راست افراطی در تلاش هستند از بیماری همه‌گیر برای ایجاد تفرقه استفاده كنند.
گاردین در ادامه به نقش فناوری در ماه رمضان امسال پرداخته است و می‌نویسد: مسلمانان نیز مانند سایر پیروان ادیان از فناوری برای برطرف کردن چالش‌های رفع فشار استفاده می‌کنند. نماز ماه مبارک رمضان و تلاوت شبانه قرآن کریم به‌صورت آنلاین انجام و جمع‌آوری کمک‌های مالی برای خیران نیز دیجیتالی خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود که برنامه‌هایی مانند نرم‌افزار Zoom میزبان مهمانی‌های افطار باشند.
این روزنامه به نقل از هارون خان، دبیرکل MCB که این روزها به جای سرکشی از مساجد، اوقات را با خانواده خود می‌گذارند، نوشته است: علمای مسلمان توصیه می‌کنند روزه گرفتن برای افرادی که در مقابل کرونا آسیب‌پذیر هستند، مجاز نیست. این ماه، رمضان با سرعت کمتری به اتمام می‌رسد، این به ما زمان بیشتری برای تأمل و فرصتی برای نزدیکتر شدن به خدا می‌دهد.
ترجمه و تنظیم از محمدحسن گودرزی
منبع: ایکنا
