علامه سید علوی الغریفی روز پنج‏شنبه بیست‏وپنجم فروردین ماه سال جاری در سن 92 سالگی و در حالی که آلام مردم بحرین قلوب ایشان را سخت جریحه‏دار کرده بود، درگذشت.

گزیده ای از زندگی و آثار مرحوم علامه الغریفی /بحرین

علامه الغریفی از روحانیون و علمای سرشناس بحرین بود که در هفته گذشته و در اثر کهولت سن به دیار حق شتافت. ایشان که پدر شهید سیداحمد الغریفی روحانی مجاهد و مبارز با رژیم دیکتاتوری آل‏خلیفه بود، به گفته بسیاری از نزدیکان و دوست‏دارانش، داغ شهادت تعداد زیادی از هموطنانش در مبارزات اخیرشان با رژیم آل‏خلیفه و نیز زندانی و شکنجه شدن تعدادی دیگر، مسیر او را به سمت و جوار حق تعالی هموارتر کرد. آلام و دردهایی که دل هر شیعه و مسلمانی را به رنج می‏آورد و به فرمایش مولایمان امیرالمؤنین(ع) اگر مسلمانی از این رنج نمیرد، باید در مسلمانی خود شک کند.

علامه سید علوی الغریفی روز پنج‏شنبه بیست‏وپنجم فروردین ماه سال جاری در سن 92 سالگی و در حالی که آلام مردم بحرین قلوب ایشان را سخت جریحه‏دار کرده بود، درگذشت.

تولد و شروع به تحصیل حوزوی

وی در سال 1919 میلادی(1298 هجری شمسی) در منطقه النعیم بحرین ـ که آن زمان یکی از استان‏های ایران به شمار می‏رفت ـ ، به دنیا آمد. نام پدرش سیداحمد بود که تنها توانست دوازده بهار از زندگی فرزندش سیدعلوی را دریابد. پس از مرگ پدر، مادرش که سیده عفیفه‏ای از خاندان الغریفی بود، سرپرستی‏اش را به عهده گرفت و او را به معلم قرآن سپرد تا به او قرائت و تفسیر قرآن بیاموزد.

هنوز پانزده سالش نشده بود که به حوزه علمیه بحرین رفت و شروع به آموختن دروس مقدمات ـ ادبیات عرب، منطق، بلاغت و کمی هم از فقه و اصول ـ را در حوزه علمیه بحرین کرد. هیجده ساله بود که بیماری آبله ـ ازبیماری‏های شایع آن زمان ـ وجود علامه را دربرگرفت و سبب شد تا چشمانش از دیدن زیبایی‏های ظاهری دنیا محروم شود و در عوض روی به درک زیبایی‏های باطنی بیاورد.

شیخ عبدالله المصلی، شیخ محمدعلی حمیدان، شیخ باقر العصفور، شیخ عبدالله‏بن محمدصالح آل‏طعان و آیت‏الله شیخ عبدالحسین حلی از اساتید وی در حوزه بحرین بودند.

هجرت به نجف اشرف

فقدان بینایی الغریفی جوان، مانع از آن نشد تا درس و بحث حوزوی را وانهد و درک دیار علی(ع) و هم‏صحبتی با علما و روحانیون بزرگ را از دست بدهد. سیدعلوی در حالی که دروس مقدمات و بخش زیادی از سطح را نزد علمای بحرینی فراگفت، عازم نجف اشرف شد تا سطح دانش خود از علوم آل‏محمد(ص) را به حد اعلا ارتقا دهد. شيخ عباس الرميثي، شيخ علي سماحه الحلي، آيت‏الله سيدباقر الشخص، سيدهاشم الإحسائي، آيت‏الله سيدعلي فاني اصفهاني، آيت‏الله سيدمحسن حكيم و آيت‏الله سيدابوالقاسم خویي از بزرگترین اساتید و مدرسان حوزه نجف در آن زمان بودند که سیدعلوی محضر آنها را درک کرد و پای دروسشان، تلمذ.

در همین دوران بود که سیدعلوی، مادر فداکارش که از مشوقان اصلی وی در پیوستن به خیل خادمان اهل‏بیت(ع) و متلبسان به لباس جد بزرگوارش بود را از دست داد.

بازگشت به بحرین و مقدمات تأسیس حوزه علمیه جدید

وی در ابتدای بازگشتش به بحرین، مهمترین فعالیت را در تدریس علوم دینی به طلاب و علاقه‏مندان علوم دینی یافت. از همن روی بود که خانه کوچکش در منطقه النعیم و در نزدیکی منامه را پایگاه نشر علوم اهل‏بیت(ع) قرار داد و طلاب علوم دینی را بی‏هیچ مزد و منتی به حضور پذیرفت.

شهید سیداحمد الغریفی(فرزند مجاهدش و شهید راه مبارزه با حکام وهابی بحرین)، شیخ عباس الریس، شیخ عبدالامی الجمری و آیت‏الله شیخ عیسی قاسم ـ دو تن از رهبران فعلی شیعیان بحرین و از مؤسسان احزاب مخالف رژیم آل‏خلیفه ـ و سیدعبدالله الغریفی و دیگر بزرگان و روحانیون بحرینی از جمله شاگردان وی در النعیم بودند.

خیلی زود خانه محقر استاد تاب حضور خیل عظیم شاگردان را نیاورد. علامه سیدعلوی که اجازه جمع‏آوری وجوهات شرعی شیعیان بحرینی را از علما و مراجع قم و نجف داشت، با اجازه همان مراجع بخشی از سهم امام(ع) را برای ساخت حوزه علمیه‏ای بزرگ اختصاص داد و "حوزه علمیه بحرین" را بنا نهاد. سال‏ها بعد(1990م. ـ 1369ش.)نیز حوزه علمیه خواهران راه‏اندازی شد و دختران شیعه نیز از علوم دینی بهره‏مند شدند. این حوزه هم‏اکنون نیز درمنامه پابرجاست.

تأسیس کتابخانه بزرگ منامه که از وجوهات مدرسه علمیه اداره می‏شد، از دیگر پروژه‏های ماندگار علامه الغریفی است. گفته می‏شود وی روز نخست افتتاح این کتابخانه، همه کتب شخصی خود را که از سن چهارده سالگی جمع‏آوری کرده بود، به کتابخانه فوق هدیه داد. در این کتابخانه در حال حاضر کتب خطی و نسخ قدیمی نیز نگه‏داری می‏شود.

اداره امور زندگی شیعیان بحرین

آوازه اهتمام علامه الغریفی به امور دینی و زندگی مردم همه نقاط بحرین را به سرعت درنوردید؛ تا آنجا که دیگر کسی برای اموری چون ازدواج و طلاق، حل‏وفصل دعواها و اختلافات معمولی به دستگاه قضایی دولت مراجعه نمی‏کرد و همگان ایشان را قاضی عادل دعاوی و شکایات خود می‏دانستند.

به خاطر همین حسن شهرت و دقت‏نظر وی در تطبیق مسائل مردم با امور شرعیه و احکام دین بود که علمای زیادی به وی اجازه داده بودند تا به حسب نظر خود در وجوهات دریافتی از مردم دخل و تصرف کرده و به رتق‏وفتق امور دینی شیعیان بحرین بپردازد.

نام برخی از علما و مراجعی که به وی اجازه دریافت و مصرف وجوهات شرعیه را داده‏اند، از این قرار است: آیت‏الله شیخ عبدالحسین حلی، آیت‏الله سیدمحسن حکیم، آیت‏الله سیدمحمدجواد طباطبایی تبریزی، آیت‏الله سیدابوالقاسم خویی، آیت‏الله سیدعلی فانی اصفهانی، آیت‏الله شیخ مرتضی آل‏یاسین، آیت‏الله سید محمود حسینی شاهرودی، آیت‏الله سیدمحمدباقر صدر، آیت‏الله شیخ محمدامین زین‏الدین، آیت‏الله سیدعبدالاعلی سبزواری، آیت‏الله سیدمحمدرضا گلپایگانی، آیت‏الله شیخ محمد اراکی، آیت‏الله میرزا جواد تبریزی، آیت‏الله علامه سیدمحمدحسین فضل‏الله، آیت‏الله سیدعلی حسینی سیستانی، آیت‏الله سیدمحمدسعید حکیم و آیت‏الله شیخ محمداسحاق فیاض.

اخلاقیات و روحیات فردی علامه الغریفی

مرحوم الغریفی به اخلاق حمیده و صفات بارز و برجسته و راه‏وروش میانه در زندگی فردی مشهور بود. از سویی، روحیه لطیف او و نیز پیمودن راه سخت و طاقت‏فرسای تهذیب و سیروسلوک از سوی وی و نیز حسن رفتارش با مردم و خصوصا خانواده، زبانزد مردم و روحانیون بجرینی بود.

شاگردان و طلابش در مدرسه و حوزه همگی از تواضع و افتادگیش در برخورد با طلبه‏ها و شنیدن مشکلاتشان و اهتمام به امور حتی شخصی آنها و نیز نحوه تعاملش با طلاب و مدیریتش در حوزه، داستان‏ها تعریف کرده‏اند.

همچنین ایشان نسبت به تحصیل علم و مطالعه بسیار حساس بود و علاوه بر آنکه طلاب را به ممارست در این کار تشویق می‏کرد، خود نیز عامل بود و دائما اوقات خود را با مطالعه و مباحثه علمی می‏گذراند؛ به گونه‏ای که بساری از مسائل را حفظ بود و هوش بالایی در به حافظه سپردن نکات علمی داشت.

از مرحوم علامه سیدعلوی الغریفی چهار فرزند پسر و پنج دختر به یادگار مانده که "سیداحمد" پسر ارشدش در اثر حادثه‏ای مشکوک که گفته می‏شود از سوی وهابیون و وابستگان به آل‏سعود برنامه‏ریزی شده بود، به شهادت رسید. سیداحمد از اساتید قابل حوزه علمیه بحرین بود؛ برخی او را با نام "علامه" خطاب می‏کردند

زمان انتشار : 1390-01-01