با جهانی شدن بیماری کوویدـ۱۹ و فراگیر شدن بحرانی که بنیان‌های فکری بشر را دستخوش تشویش کرده، نقش ادیان و نهادهای دینی در آرامش‌بخشی و تسلی خاطر مردم در سراسر جهان، بیش از پیش برجسته شده است.
تأثیر و تأثر پیروان ادیان در بحران جهانی شیوع کرونا
به گزارش الأمه:
اخیراً «جان اوپال»، استاد آمریکایی دانشکده تاریخ و مطالعات کلاسیک در دانشگاه «مک گیل» کانادا در مقاله‌ای در روزنامه گلوب اند میل نوشت: من در کانادا در شهر مونترال زندگی می‌کنم که اصول جدایی دین از جامعه در آن شدیداً رعایت می‌شود. تنها نشانه دینی که در اطراف خود می‌بینم زنان مسلمان و محجبه‌ای هستند که قوانین استانی، حضور آنها را در مدارس و ادارات دولتی منع کرده است.
وی افزود: من و همسرم، فرزندان خود را بر اساس انسانیت و صداقت پرورش می‌دهیم نه اصول دینی. با این حال در شرایط کنونی که بحران کرونا جهان را فرا گرفته است احساس می‌کنم تنها با دعا و نیایش آرامش پیدا می‌کنم.
نقش رهبران مذهبی در بحران کرونا
با آنکه هزاران مراسم دینی در سرتاسر جهان به خاطر شیوع کرونا لغو شده است اما رهبران ادیان مختلف مرتباً با دعا و سخنان دینی می‌کوشند به پیروان خود آرامش ببخشند و از آنان در برابر اضطراب و استرس ناشی از این بیماری حمایت کنند. به‌تازگی پاپ از پیروان خود خواست تا برای افرادی که بخش خدمات عمومی در رم را فعال نگهداشته‌اند، دعا کنند.
آیت‌الله سیدعلی سیستانی، مرجعیت عالی شیعه عراق، نیز به‌تازگی گفت: کادر پزشکی به اندازه افرادی که از مرزهای میهن خود دفاع می‌کنند، مهم هستند و از مردم این کشور خواست برای کادر درمانی دعا کنند. همچنین مجمع خاخام‌های اروپایی به کنیسه‌ها در مورد چگونگی پاسخ به شیوع این بیماری توصیه‌هایی کرد و از مردم خواست که آرامش خود را حفظ کنند.
نقش‌آفرینی جوامع دینی
بسیاری از گروه‌های مذهبی همچنان به ارائه خدمات خیریه از جمله اهدای تجهیزات پزشکی به جوامع محروم ادامه می‌دهند و رهبران دینی در مورد گروه‌های آسیب‌پذیر ابراز نگرانی کرده‌اند. مؤسسات خیریه کاتولیک در ایتالیا هنوز آشپزخانه‌های پخت سوپ برای افراد فقیر را با رعایت ملاحظات بهداشتی، فعال نگه داشته‌اند و سازمان‌های یهودی در ایالت کالیفرنیا در حال جمع‌آوری کمک‌های مالی برای خانواده‌های کم درآمد، پناهندگان و سالمندان هستند.
تأثیرپذیری مراسم دینی از کرونا
بسیاری از نهادهای دینی در حال بستن مکان‌های عبادت یا محدود کردن اجتماعات عمومی هستند. در یک اقدام فوق‌العاده در ماه گذشته، عربستان سعودی ورود افراد خارجی را ممنوع اعلام کرد و سفر به مکه و مدینه را برای عمره متوقف کرد.
عربستان همچنین به‌طور خلاصه مسجدالحرام در مکه و مسجدالنبی(ص) را در مدینه برای ضدعفونی کردن بست. بسیاری از مساجد، اقامه نماز جمعه را لغو کرده‌اند و کشورهایی مانند کویت و مالزی و ایران و ...از مردم خواسته‌اند فعلاً در خانه نماز بخوانند. همچنین جشن‌های سال نو بودایی که طی آن، معمولاً هزاران نفر برای مراسم آب‌بازی و دیگر مراسم جمع می‌شوند در سراسر آسیای جنوبی لغو شده است.
تاثیر و تاثر پیروان ادیان در بحران جهانی شیوع کرونا
اما در هند، با وجود آنکه نارندرا مودی، نخست‌وزیر این کشور از مردم خواسته بود در اجتماعات عمومی شرکت نکنند، هزاران نفر که بسیاری از آنها ماسک‌های جراحی زده بودند در جشن هولی شرکت کردند.
بسیاری از مراسم دینی شامل دست دادن و یا بوسیدن اشیاء مقدس است. برخی مقامات دینی برای پیشگیری از شیوع این بیماری راه‌حل‌هایی اتخاذ کرده‌اند. مثلا کلیسای کاتولیک رم پخش تلویزیونی دعای روزانه پاپ و موعظه یکشنبه او را به‌طور زنده آغاز کرده است. همچنین پخش زنده مراسم مذهبی کلیسای ملی واشنگتن، ۲۵ هزار بیننده را به خود جلب کرد.
تأثیرپذیری مراسم دینی در آینده
این امکان وجود دارد که حج امسال لغو شود. در حالی که چنین تصمیم احتمالی که تقریباً سه میلیون مسلمان را که امسال قصد سفر را داشتند، غمگین می‌کند اما این اتفاق، بی‌سابقه نیست. مراسم حج تا کنون چهل بار از جمله به خاطر شیوع وبا و طاعون به حالت تعلیق در آمده است.
جشن‌های هفته مقدس مانند همایش «پالم ساندی» و راهپیمایی مراسم جمعه خوب (GoodFriday) برای اولین‌بار در تاریخ مدرن بدون حضور جمعیت انجام خواهد شد هر چند ممکن است این مراسم به‌طور زنده از تلویزیون پخش شود.
مراسم عید پاک و ماه رمضان که با فاصله چند هفته در ماه آینده رخ می‌دهد، به دلیل سیاست فاصله‌گیری اجتماعی با تغییرات بزرگی روبه‌رو خواهند شد. به عنوان مثال، زائرانی که امیدوارند از مکان‌های مقدس مسیحی، یهودی و اسلامی در بیت‌المقدس دیدن کنند، باید آماده شوند تا دو هفته قرنطینه را تحمل کنند زیرا احتمالاً محدودیت‌های سفر به سرزمین‌های اشغالی همچنان برقرار است.
همچنین در ماه رمضان، احتمالاً مراسم‌های افطاری عمومی در جوامع اسلامی در گوشه و کنار جهان لغو خواهد شد.
گزارش از محسن حدادی
