یک پژوهشگر مسائل دینی با اشاره به جایگاه علمی بالای امام موسی صدر گفت: به دلیل اقدامات اجتماعی و اقتصادی امام موسی صدر به جایگاه و توانایی ایشان در مباحث علمی و دینی کمتر توجه شده است.
امام موسی صدر در کنار خدمات اجتماعی جایگاه علمی بالایی داشتند
به گزارش الأمه:
ویژه برنامه مصیر که در چهل‌ویکمین سال ربوده‌شدن امام موسی صدر، به بررسی ابعاد فکری و اندیشه ایشان می‌پردازد و هرشب ساعت ۲۰:۳۰ از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.
در قسمت اول این برنامه به پرونده ربودن امام موسی صدر، در قسمت دوم به موضوع صهیونیسم و مقاومت، در قسمت سوم به اندیشه سیاسی ایشان و در قسمت چهارم به موضوع اقتصاد و محرومیت‌زدایی اندیشه امام موسی صدر پرداخته شد.
مهمان قسمت پنجم برنامه مصیر محسن اسماعیلی، پژوهشگر مسائل دینی و استاد دانشگاه بود که در ابتدا درباره علت توجه خود به بعد دینی و عالم دینی بودن امام موسی صدر گفت: در نظر علما یک مفهومی وجود دارد به‌نام حجاب معاصرت یعنی ما به‌علت همزمانی با برخی افراد آن‌ها را کمتر می‌شناسیم. یک حجابی هم داریم به‌نام حجاب شهرت به این معنا که معمولا تنها یک بعد از شخصیت افراد مشهور برجسته می‌شود و سایر ابعاد شخصیتی آن‌ها دیده نمی‌شود. امام موسی صدر دچار هردو حجاب هستند. به دلیل آنکه اقدامات اجتماعی و اقتصادی ایشان ملموس‌تر است به این توجه نشده است که ایشان در مباحث علمی دینی بسیار توانمند و عالم هستند. اگر با افرادی که هم‌درس امام موسی صدر بوده‌اند، صحبت کنید متوجه توانمند بودن، تلاشگر بودن و عالم بودن ایشان می‌شوید.
محسن اسماعیلی اضافه کرد: آنچه در آثار ایشان قابل توجه است چند ویژگی است. اول صراحت کلام ایشان است که بدون تقیه و در لفافه گویی‌ها نظرات خود را بیان می‌کنند. دوم صداقت کلام امام موسی صدر است. سوم زبان سلیس و روان ایشان است که برای خواننده بسیار دلنشین است. چهارمین ویژگی آثار ایشان عمق و اتقان مطالب است که مخاطب را به تفکر و تامل وا می‌دارد.
اسماعیلی درباره نگاه امام موسی صدر به دین گفت: نگاه متفاوت امام صدر به دین، کاربردی دانستن آن و فاصله گرفتن از نگاه انتزاعی مرسوم نشان دهنده اهمیت این موضوع در اندیشه ایشان و لزوم پرداختن به آن است. در نظر امام موسی صدر، دین در وهله اول باید در این دنیا باید اثرگذار باشد. دینی که نتواند دنیای ما را اصلاح کند نمی‌تواند آخرت ما را هم اصلاح کند. زندگی متدیانه باید فرق کند. امام موسی صدر مثال‌هایی بسیار جزئی در آثار خود دارد. ایشان می‌پرسند اثر دین در رفت و آمد ما کجاست؟ دین در اقتصاد، در تربیت و... کجاست؟ در نگاه امام موسی صدر دین امر انتزاعی نیست، بلکه کارکردی است. در واقع دین در خدمت انسان‌هاست و نه انسان در خدمت ادیان.
اسماعیلی بیان کرد: علاوه بر نگاه متفاوت امام صدر به دین، نوع دعوت ایشان به دین علی الخصوص در جذب جوانان حائز اهمیت بسیاری است. عالم دین با مبلغ دین متفاوت است. زبان تبلیغ دین زبان نرم و تعقل است و نه زبان تحکم. زبان تبلیغی ایشان را در خاطرات ایشان و در موقعیت های گوناگون می توانیم ببینیم. لحن مبلغ دینی باید پیامبرانه باشد.
اسماعیلی افزود: از دیگر مولفه‌های مهم در حوزه دین شناسی امام صدر می‌توان به اصالت کرامت و آزادی در انتخاب دین اشاره کرد. امام موسی صدر انتخاب دین را بر پایه دو اصل «کرامت» و «آزادی» می‌داند. انسان باید در انتخاب دین آزادانه عمل کند. ایشان آنچه را درست می‌داند تحمیل نمی کند و به دنبال اقناع است. در اقناع نمی‌توانیم از روش یک طرفه استفاده کنیم. امام موسی صدرم عتقد به گفت‌وگو و رسیدن به اشتراک نظر است. امام موسی صدر معتقد است جنس تعلیم دین، تربیتی است و نه آموزشی یعنی فرد را قدم به قدم با خود همراه می کنیم.
اسماعیلی در ادامه گفت: امام موسی صدر معتقد است ساختن یک جامعه متدین کاربردی تر از ساختن فرد متدین است. ایشان سعی می‌کند نهادهای اجتماعی را دیندار کند. اگر نهادها دیندار نباشند افراد هم از دیندار بودن خارج می‌شوند.
به اعتقاد اسماعیلی در دین شناسی امام موسی صدر شاهد مشخص کردن نسبت روحانی با جامعه و وظایف او هستیم. طبق آیات قرآن مشارکت اجتماعی برای اقامه عدل و قسط است. برای مثال اگر روابط مالی جامعه در نظام بانکی درست و متدینانه نباشد، افراد جامعه چطور در مسائل مالی متدین باقی بمانند؟
وی در این قسمت درباره لباس روحانیت و کارکرد حوزه علمیه گفت: در اقوال و رفتار امام موسی صدر می‌توانیم نظر ایشان را متوجه بشویم. امام موسی صدر رسالت حوزه علمیه رسالت پیامبرگونه می داند. و معتقد است عالم دینی باید همان کاری که پیامبران انجام می‌دادند را انجام دهد. روحانیت باید با مردم برای مردم باشد. برای همراه کردن افراد نیازمند هستیم که آن‌ها احساس همدلی کنند. هدایت دو گونه است یا نشان دادن طریق است و رها کردن فرد هدایت‌شونده یا همراهی کردن فرد هدایت‌شونده تا انتهای طریق. هدایت یک روحانی و پیامبر از نوع دوم است. فرد رها نمی‌شود. لباس روحانیت، لباس خدمت است و نه تمایز و تفاخر. هدایت هم از راه خدمت محقق می‌شوند. یک روحانی به‌محض پوشیدن لباس اعلام عمومی می‌کند که من در خدمت شما هستم.
اسماعیلی در پایان گفت: جدا از حیات ظاهری امام موسی صدر نیازمند حیات فکری امام موسی صدر و تکثیر اندیشه‌ها و رفتار ایشان هستیم.
در بخش‌های دیگر برنامه معرفی کتاب، صدای امام موسی صدر، سخنان مالخاز کشیش گرجستانی درباره موعظه روزه و پرونده ربودن ایشان پخش شد.
منبع: فارس
